بیانیه‌ی نمایش:

افشین پیرهاشمی یکی از تأثیرگزارترین هنرمندان معاصر ایران است که با نمایشگاه‌ها، جوایز، رکوردها و شخصیت متمایز هنری‌اش به آوازه فوق‌العاده‌ای رسید. وی از ابتدای دهه هشتاد با پرتره‌ها و فیگورهایی سیاه و سفید از زنان جوان که در هیبتی خاموش اما تهاجمی پدیدار می‌شدند، به شهرت فزاینده‌ای دست یافت.

این آثار در نقطه پیشگامی نوعی هنر نئواکسپرسیونیستی قرار می‌گرفتند؛ نقاشی‌هایی فیگوراتیو با درون‌مایه انتقادی و بی‌اعتنا به اصول رنگ، ترکیب و فرم مدرنیستی. فیگورها در زمان و مکان مشخصی پدیدار نمی‌شدند و اغلب با نگاهی پرسش‌گر به مخاطب خیره شده و کلیشه‌های رایج را به چالش می‌کشیدند.///

آن‌ها نخستین ارائه گستره فیگور زن در نقاشی ایران بودند که ماهیت شاعرانه و رمانتیک نداشتند و حتی نقدی بدبینانه نسبت به صنم‌های زمانه به نظر می‌رسیدند. این ایده شاید از تجربه زیسته هنرمند برآمده و یا در نگاه کلی او به زندگی از دریچه زن ریشه داشته است.

آثار پیرهاشمی چند جلوه منحصر به فرد داشتند که آن‌ها را در طراز پیشگام هنر معاصر ایران قرار می‌داد. او فیگورهای تماماً سیاه خود را روی بوم‌های تقریباً خالی پدیدار می‌ساخت که بدون اشاره به موقعیت مکانی و زمانی، در وضعیتی نمادین ظاهر می‌شدند.

در اغلب آثار یک شیء یا نقش‌مایه گرافیکی به وجه نمادگارایانه نقاشی می‌افزود. این عناصر از تفنگ و چاقو تا لوگوی اتوموبیل‌های لوکس، بر زبان نشانه‌شناختی اثر تأکید می‌ورزیدند. وی با استفاده بی‌مهابا از عبارت‌های نوشتاری؛ از شعارهای تبلیغاتی تا اشعار مولانا، و خلق نوعی رابطه بینامتنی در ذهن مخاطب، بر عمق مفهومی آثارش می‌افزود.

بعدها به‌تدریج رنگ وارد نقاشی‌هایش شد، اما او هیچگاه به مفهوم کامل به بازنمایی رئالیستی با رنگ‌های واقعی نزدیک نشد. وی همیشه فیگورهایش را براساس عکس آن‌ها نقاشی می‌کرد، اما وسوسه‌ای برای ارائه تصویری عکس‌نگارانه نداشت.

برعکس بر جلوه نقاشانه کارش تأکید می‌ورزید؛ با مبهم کردن پس‌زمینه فیگورها، نمایش ضربه‌قلم‌ها، کاهش پالت رنگی و استفاده از عناصر گرافیکی. نقاشی‌های افشین پیرهاشمی الهام‌بخش بسیاری از هنرمندان جوان شد و سال‌ها بعد موجی فراگیر در نقاشی معاصر ایران را شکل داد.

علیرضا سمیع آذر