یادداشتی بر نمایش «اشک سیاووش» شباهنگ طیاری

در صنعت ساخت بازی‌های رایانه‌ای، چیزی موسوم به موتور بازی‌سازی (Game Engine) وجود دارد که به نرم‌افزاری اطلاق می‌شود که ابزار و امکانات لازم برای بازی‌ساز را فراهم می‌کند. این ابزار و امکانات عبارتند از عناصر گرافیکی، صداها، منطق و قوانین فیزیک که در مجموع فضایی را فراهم می‌کنند تا بازی‌ساز در آن با کنار هم قرار دادن عناصر و ایجاد و تعریف ارتباط میان‌شان، مراحل مختلف بازی را یک‌به‌‌یک طراحی کرده و در انتها با قرار دادن این مراحل به دنبال هم، یک بازی منسجم تولید کند. رویه‌ی شباهنگ طیاری در تولید تصویر نیز چیزی شبیه به رویه‌ی یک بازی‌ساز است. او ایده‌ها، فرم‌ها، روابط و قواعد مختلفی که گاه محصول تجربیات خود‌ و گاه دیگران‌اند را گرد هم می‌آورد تا ساختار و چهارچوبی بنا کند که در آن به ساخت تصویر بپردازد. طیاری مانند بازی‌سازی است که موتور بازی‌سازی‌اش را ساخته و مشغول ساخت بازی‌هایش است. با این تفاوت که بازی‌های طیاری از جنس نقاشی‌ست و موتور بازی‌سازی‌اش، چهارچوبی است که مخاطب بر ذهن خود نصب می‌کند تا بتواند بازی‌های او را درک کرده و در جهانش تخیل کند.
«اشک سیاووش» مجموعه‌ی اخیر شباهنگ طیاری در گالری بلیچه هرتلینگ ، تصویر انتزاعی جهان پس از مرگ سیاوش است که به شکل جهانی غرق در تباهی و تاریکی، مملو از مرواریدها، لاله‌ها، شعله‌ها، موج‌ها و حریم‌ها نقاشی شده است. نقاش امواج آب و شعله‌های آتش را آنقدر به‌هم زده تا در هم گم شده‌اند، اما نه چندان که دیگر پیداشدنی نباشند. قاعده‌ی بازی در این جهان چنان است که تر و خشک با هم بسوزند، اما با هم یکی نشوند و  چنان در هم بیامیزند که به هم آلوده نشوند. لاله‌‌ها که شاهد نیرنگ و ستم این جهان با سیاوش بودند، به هر کجا که نگاه کنیم حضور دارند، گاه واژگون و اشک‌ریزان، گاه پرپرشده و پراکنده، و گاه در نقش خشت بنای طاق‌هایی که ستون‌های این جهان تباه شده‌اند. مروارید‌های سیاه نیز که همچون لاله‌ها همه‌جا حضور دارند، گاهی گنج پنهان‌اند و گاهی اشک لاله و گاهی هم پنجره‌هایی به دنیایی دیگر! و در این میان خطوط نقره‌ای و براق مداد گرافیتی، دیوار حائل میان تمام این اشکال‌اند تا اجازه ندهند هیچ شکلی از حریمش تجاوز کند. روی نقاشی‌ها بریده‌هایی از سی‌دی‌هایی چسبانده شده که اکثر قریب‌به‌اتفاق‌شان بر گلبرگ‌ لاله‌ها قرار گرفته‌اند؛ آن چنان که گمان کنی محتوای این دیسک‌ها، دیده‌ها و شنیده‌هایی‌ست که لاله‌ها شاهدش بوده‌اند و در دل خود ذخیره کرده‌اند. محتوایی که شامل اطلاعات غریبی‌ در قالب عکس‌، ویدیو و نوشته‌هایی است که گاه بی‌معنی و نامربوط، و گاه معنادار و رازآمیز جلوه می‌کنند. طیاری از طریق عنوان آثارش مخاطب را از این محتوا آگاه می‌کند؛ محتوایی که خط ربط میان جهان تصویری نقاش و ارجاعات تاریخی نهفته در آن با زندگی هنرمند و تصورش از جهان حال حاضر است و بیانگر دیدگاهی است نه چندان خوش‌بینانه، که ماهیت جهان را از گذشته‌ی ازلی تا حال نزدیک و آینده‌ی ابدی، تاریک و رو به تباهی می‌انگارد.

اطلاعات تصاویر: (تصاویر متعلق به سایت گالری بلیچه هرتلینگ است.)
1-شباهنگ طیاری | یک لاله واژگون با مروارید سیاه و سایه‌ی خاکستری مروارید. دیسک ویدئویی دیجیتال شامل صدها تصویر گرفته شده از طاق ورودی کلیسایی جامع در آتش و برخورد شعله‌ها به پنجره‌های رز کلیساست. | 1400 | گواش، خودکار و کولاژ دی.وی.دی. روی کاغذ | 31 × 41 سانتی‌متر
2-شباهنگ طیاری | یک لاله سیاه و یک مروارید سیاه در کنار لاله افتاده و سه خال سیاه. دیسک ویدئویی دیجیتال شامل تصویری از هنرمند که در استودیوی خود نشسته و درباره گذشته‌ای که هنوز حتی به دنیا نیامده بود و نیز درباره‌ی آینده که او وجود نخواهد داشت می‌اندیشد. | 1400 | گواش، خودکار و کولاژ دی.وی.دی. روی کاغذ | 31 × 41 سانتی‌متر
3-شباهنگ طیاری | دو گل لاله واژگون و یک مروارید سیاه. دیسک ویدئویی دیجیتال شامل 1087 فایل یادداشت یکسان با حجم 47 مگابایت است که هرکدام 4 کیلوبایت می‌باشند و متن آن‌ها قطعه شعری از محمود درویش به همراه یک تصویر از شاعر در زمان جوانی است. | 1400 | گواش، خودکار و کولاژ دی.وی.دی. روی کاغذ | 31 × 41 سانتی‌متر
4-شباهنگ طیاری | طاق بی گوشه. دیسک ویدئویی دیجیتال شامل 342 مگابایت تصاویر ج.پی.جی. توله‌سگ‌هاست که توسط صاحبین آن‌ها در جلوی ورودی نوتردام گرفته شده‌اند. | 1400 | گواش، خودکار و کولاژ دی.وی.دی. روی کاغذ | 31 × 41 سانتی‌متر
5-شباهنگ طیاری | مروارید سیاه و زرد همچون خال های مخملی لاله. دیسک ویدئویی دیجیتال شامل یک ویدئوی 360 مگابایتی که توسط دوستم انگلند ضبط شده و ویرانی یک کلیسای جامع را بر اثر آتش سوزی نمایش می‌دهد. | 1400 | گواش، خودکار و کولاژ دی.وی.دی. روی کاغذ | 31 × 41 سانتی‌متر
6-شباهنگ طیاری | طلوع مروارید سیاه. دیسک ویدئویی دیجیتال شامل 630 مگابایت از عکس‌های دبیرستانم همگی ج.پی.جی. و اطلاعاتی خصوصی درباره زندگی معلم ریاضیم و همسرش. | 1400 | گواش، خودکار و کولاژ دی.وی.دی. روی کاغذ | 31 × 41 سانتی‌متر