درخواست بازگشت «سنگ روزتا» از موزهی بریتانیا به زادگاه آن، مصر
09 شهريور 1401
به نقل از روزنامهی نشنال (National) اخیراً موضوع استرداد آثار تاریخی ِکشورهای مستعمره در اروپا مطرح شده است. زهی حواس (Zahi Hawass)، باستانشناس صاحبنامِ مصری، قصد دارد اثر ارزشمند مصرِ باستان، معروف به «سنگ روزتا» (Rosetta Stone) را به مجموعهی موزهی بزرگ مصر (Grand Egyptian Museum) در قاهره بازگرداند.
این اثر تاریخی هماکنون در موزهی بریتانیا واقع در شهر لندن نگهداری میشود. افزونبراین دو اثر تاریخی ارزشمند دیگر، یعنی «سردیس ملکه نفرتیتی» در برلین و یک نقشبرجسته در موزهی لوور پاریس وجود دارد که دکتر زهی بههمراه روشنفکران مصری در حال تنظیم درخواست برای بازگرداندن این میراث ارزشمند مصری است. او که بهعنوان وزیر سابق آثار باستانی مصر تاکنون آثار تاریخی بسیاری را به مصر بازگردانده، در گفتوگویی با نشنال گفته است: « به اعتقاد من، این سه اثر منحصربهفرد هستند و باید به زادگاهشان، مصر، بازگردند. ما شواهدی را گردآوری کردهایم که ربوده شدن این سه اثر از مصر را ثابت میکند. سنگ روزتا نمادی از هویت مصری است و موزهی بریتانیا حق نمایش دادن این اثر تاریخی را ندارد».
سنگ روزتا که به نام سنگ رَشید (شهری در مصر که محل کشف این سنگ است) نیز شناخته میشود، سنگنبشتهی 2200ساله و متعلق به دوران مصر باستان است. این اثر باستانی دارای کتیبههایی به خط هیروگلیف، یونانی باستان و مصری است که رمزگشایی آن منتج به فهم خط هیروگلیف شد و در نهایت این اثر را به یکی از مهمترین کشفیات جهان باستان و همچنین معروفترین آثار موزهی بریتانیا تبدیل کرد. سنگ روزتا از جنس گرانیت سیاه و به ابعاد 72 در 114 سانتیمتر است که گمان میرود در سال 1799، زمان لشکرکشی ناپلئون به مصر، توسط سربازان او حین ساخت دژی در نزدیکی شهر رشید کشف و در سال 1802 براساس توافقی بین فرانسه و انگلیس توسط موزهی بریتانیا خریداری شد. موزهی بریتانیا نیز در واکنش به این اظهارات اعلام کرده که تاکنون هیچ درخواست رسمی مبنیبر بازگرداندن این سنگ باستانی دریافت نکرده است. بهگفتهی سخنگوی موزهی بریتانیا، این موزه قصد دارد با انتشار اسکنهای سهبُعدی و برگزاری نمایشگاه جدیدی دربارهی مصر، سنگ روزتا را تا حد ممکن قابلدسترس کند.
بهتازگی موضوع بازگشت آثار تاریخی به زادگاهشان بهطور جدیتری پیگیری میشود. آلمان چندی پیش برنزهای غارتشدهی بنین را به نیجریه بازگرداند که این بازگشت نقطهی عطفی در سالها مبارزه برای بازیابی آثار ربودهشده بهشمار میآید.
گفتنیست ماه گذشته نیز در رسانههای ایران ، موضوع سرقت «تابلوی مظفرالدینشاه قاجار» و درخواست بازگشت آن مطرح شد که به گفتهی مرتضی ادیبزاده، مدیرکل وزارت میراث فرهنگی، اقدامات لازم برای بازگرداندن آن در حال پیگیری است.
منبع:
- www.artnews.com/art-news/news/what-rosetta-stone-return-egypt-british-museum-1234637096
تصویر کاور و اسلایدر:
- www.history.com