قدرت کلمات در آثار جنی هولزر

کلمه‌ها رسانه‌ی محبوب جِنی هولزرند. هولزر بازمانده‌ی نیویورک ۱۹۸۰ است؛ بازمانده‌ی رویداد معروف میدان تایمز، دوره‌ای شورانگیز و البته عصیان‌گر در تاریخ هنر مدرن آمریکا. توجه هولزر به زبان و کاربست آن به‌عنوان شیء هنری برمی‌گردد به نمایش «بدیهیات» (۱۹۷۷)؛ هولزر جوان با پوسترهایی در ابعادی قابل‌توجه به خیابان‌های سوهو و منهتن می‌رفت و عباراتی ساده اما تکان‌دهنده را که بر پوستر نقش بسته‌ بود، به دیوارها می‌سپرد. پوسترها ره‌گذران را هدف گرفته بودند. 

هولزر باید موجز و اثرگذار از جنسیت، خشونت و قدرت سخن می‌گفت و مخاطب را تا پایان جمله‌ها همراه خود نگه می‌داشت. 

عبارت‌های هولزر اگرچه در طول سال‌های بعد مفصل‌تر شدند، اما هرگز از رنگ‌و‌بوی اجتماعی خارج نشده‌اند. «Inflammatory Essays» یا آن‌چه در ایران به «مقاله‌های فتنه‌انگیز» ترجمه شده، برش‌هایی صد‌کلمه‌ای‌اند از مارکس، رزا لوکزامبورگ، انگلس و اِما گلدمن که بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۲ موازییکی گفتمانی برای مخاطب می‌سازند.

بریده‌های انتخاب‌شده متمرکز بر خشونت، مصرف‌گرایی و سازوکار قدرت‌اند و از مخاطب می‌خواهند تا مستقیم و بی‌واسطه با جهان مواجه شود. تنها واسطه زبان است که اگر انسان را موجودی تخیل کنیم که در زبان خانه دارد، آویختن به واژه‌ها تنها مواجهه‌ی حقیقی و بی‌واسطه‌ی ما با جهان است. 

هولزر بزرگ‌شده‌ی جنوب‌شرقی اوهایو و معتقد است مقادیری از صراحت و خلاصه‌گویی و نه خلاصه‌پردازی‌اش را می‌توان به میانه‌ی غربی آمریکا نسبت داد. بااین‌همه فرم در آثار هولزر به همان‌اندازه‌ جالب‌توجه است که پیام. 

نوشته‌های بزرگ که از دور به مخاطب چشمک می‌زنند و به سبک تابلوهای تبلیغاتی نئونی چشم‌گیر و تأکیدی‌اند، در حال بازپس‌گیری قدرت رسانه‌ای از فرادست‌اند. رسانه‌ی هولزر رسانه‌ی جایگزین است که به‌جای مصرف و سرمایه، پشت‌پرده‌ی قدرت را فریاد می‌زند. گاهی باید به زبانی سخن گفت که از طریق آن به سلطه کشیده شده‌ایم. به‌علاوه این‌که ضروری است شهروند از اشکال کنترل‌گری قدرت بیش‌تر بداند؛ تابلویی که هر روز مصرف بیش‌تر را تبلیغ می‌کرده حالا در اختیار کنش‌گر است. باید بپذیریم که هردو پیام، چه تبلیغ و چه عبارت‌های هنرمند به یک اندازه سیاسی‌اند. 

«سوءاستفاده از قدرت بی‌هیچ شگفتی‌ای صورت می‌پذیرد» عنوانی تکرارشده در دوره‌های مختلف فعالیت هنری هولزر به‌حساب می‌آید، عبارتی که در ارجاع و تعبیر قدرت بی‌هیچ تبعیضی به همه‌ی عرصه‌ها سرک می‌کشد. اثر« زنونی برای برگنز»، سندی سِرّی را افشا می‌کرد که بر ساختمان برگنز (مرکز نمایشگاهی هنرهای معاصر اتریش) نقش بسته بود. 

«زنونی برای برگنز» عضوی بود از مجموعه‌ی «فوق‌محرمانه»‌ی هنرمند که اسناد حمله‌ی آمریکا به عراق را فاش می‌کرد. هولزر البته تنها به اسناد بسنده نکرده و انبوهی از اشعار و دست‌نوشته‌های زندانیان را به‌عنوان ضمیمه‌ی پرونده‌ی جنگ به مخاطب ارائه داده بود.

بعدتر با افشای اسناد حمله به افغانستان مواجهه‌ها شخصی‌تر و صریح‌تر شد و نام جمال عبدالناصر، سرباز ۱۸ساله‌ی افغانستانی که توسط نیروهای ارتش آمریکا زیر شکنجه جان‌باخته بود، به نامی آشنا برای مبلغان جهانی صلح بدل شد. 

منابع:

• magazine.artland.com/the-art-of-a-movement-protest-art
• www.artsy.net/artist/jenny-holzer
• www.tate.org.uk/art/artists/jenny-holzer-1307
• www.theguardian.com/artanddesign/2023/jan/04/artist-jenny-holzer-women-are-not-horrible-were-largely-not-the-problem
• www.guggenheim.org/artwork/22064

 
 تصویر کاور و اسلایدر:

• avantarte.com