«ژاپنیسم-انقلاب شناختی: آموزه‌‌هایی از هیروشیگه»؛ نمایش آثار تاکاشی موراکامی

نمایشی از آثار تاکاشی موراکامی (Takashi Murakami) به‌نام «ژاپنیسم-انقلاب شناختی: آموزه‌‌هایی از هیروشیگه» (JAPONISME → Cognitive Revolution: Learning from Hiroshige) از تاریخ ۸ مه تا ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۵ (۱۸ اردیبهشت تا ۲۱ تیر ۱۴۰۴) در گالری گاگوسیان، نیویورک پابرجاست.
تاکاشی موراکامی از چهره‌های شاخص هنر ژاپن، جایگاهی جهانی به‌دست آورده است؛ هنرمندی که آثارش در هیچ قالب مشخصی نمی‌گنجند. او طی بیش از سه دهه، زبانی نو در هنر معاصر آفریده‌ است؛ زبانی که با ترکیبی جسورانه از سبک‌ها، منابع الهام، دوره‌های تاریخی و مواد گوناگون شناخته می‌شود. او به خلق جهان‌هایی آکنده از نقش‌مایه‌های تکرارشونده و شخصیت‌هایی که مدام در حال دگرگونی‌اند می‌پردازد؛ جهان‌هایی که از خیال‌پردازی‌های خود او سرچشمه می‌گیرند. در این نمایش، موراکامی بازسازی‌های خود از چاپ‌های معروف اوتاگاوا هیروشیگه (Utagawa Hiroshige) (هنرمند ژاپنی نقاشی‌های چاپی اوکی‌یوئه و یکی از آخرین هنرمندان بزرگ این سبک بود. او را با نام هنری اندو هیروشیگه نیز می‌شناسند) را در کنار بازآفرینی‌هایی از آثار هنرمندانی قرار داده است که به جنبش هنری قرن نوزدهمی ژاپنیسم تعلق دارند.
در این رویداد، ۱۲۱ بوم به‌نمایش درآمده‌اند که تاکاشی موراکامی در واکنش به مجموعه چاپ‌های معروف اوکی‌یوئه با عنوان «۱۰۰ منظره‌ی مشهور از ادو» (100 Famous Views of Edo) اثر اوتاگاوا هیروشیگه خلق کرده است. این مجموعه،‌ زندگی در شهری در آستانه‌ی دگرگونی را بهتصویر می‌کشد. موراکامی در برداشت‌هایی نو، نه‌تنها به بازتفسیر آثار هیروشیگه پرداخته، بلکه عناصر برگرفته از دیگر آثار اوکی‌یوئه و شخصیت‌های خیالی خود را نیز در آن‌ها گنجانده است.
در کنار این آثار، بازآفرینی‌های تازه‌ای از سوی موراکامی بهنمایش درآمده‌اند که به نقاشی‌های امپرسیونیست و پست‌امپرسیونیست اروپایی می‌پردازند؛ آثاری که خود نیز در زمینه‌ی جنبش ژاپنیسم از هنر ژاپنی الهام گرفته بودند. این جنبش هنری در اروپا، پس از بازگشایی مرزهای ژاپن به روی تجارت جهانی در سال ۱۸۵۳ شکل گرفت. واژه‌ی «ژاپنیسم» (Japonisme) احتمالا نخستین‌بار در سال ۱۸۷۲ توسط فیلیپ بورتی (Philippe Burty)، منتقد فرانسوی، به‌کار رفت و به‌نوعی کشف زیبایی‌شناسانه اشاره دارد که تأثیر عمیقی بر نقاشی مدرن گذاشت.
بسیاری از هنرمندان امپرسیونیست و پست‌امپرسیونیست، در نمایشگاه جهانی پاریس در سال ۱۸۶۷ با چاپ‌های چوبی ژاپنی آشنا شدند. آن‌ها مجذوب ترکیب خاص این آثار شدند؛ سوژه‌هایی واقع‌گرایانه، ترکیب‌بندی‌های نامتقارن، سطح‌گرایی تصویری و رنگ‌های درخشان.
موراکامی، به‌عنوان یک هنرمند ژاپنی، با بازخوانی دوباره‌ی این آثار اروپایی که زمانی از هنر کشورش الهام گرفته بودند، روند تأثیرگذاری را به‌نوعی به نقطه‌ی آغاز بازمی‌گرداند؛ نوعی بازیابی و بازپس‌گیری فرهنگی در چرخه‌ای هنری.

تصویر کاور و اسلایدر:

• www.galleriesnow.net