درگذشت ایسه میاکه، طراح پلیورِ یقهاسکی استیو جابز و لباسهای پلیسهمانند
27 مرداد 1401«من بیشتر از هر چیز شیفتهی مردم و کالبد انسانیام و نزدیکترین چیز به تمام انسانها لباس است»
ایسه میاکه (Issey Miyake)، یکی از برجستهترین طراحان مد ژاپنی، در ۸۴ سالگی بر اثر سرطان کبد درگذشت. شهرت او بیشتر بهواسطهی طراحی پلیورهای یقهاسکی ِاستیو جابز (Steve Jobs)، از بنیانگذاران شرکت اپل، است.
میاکه کاشف اشکال بود؛ جادوگری که میتوانست پارچهها را تبدیل به اثر هنری کند. او از پیشگامان طراحی لباسهای آکاردئونشکل (پلیسهمانند) و ضدچروکی است که اولینبار در دههی ۸۰ و با الهام از هنر اوریگامی ِ ژاپنی طراحی و بعدها نیز به مجموعهی معروف «پلیسه، لطفاً» (Pleats, Please) تبدیل شد. او اولین طراح مد ژاپنیست که توانست به مهد مُد دنیا، پاریس، راه یابد و در آنجا با طراحان پرآوازهای فرانسوی همچون گی لَرُش (Guy Laroche) و اوبر دو ژیوانشی (Hubert de Givenchy) کار کند. این طراح پیشرو در طول بیش از ۵۰ سال زندگی حرفهای خود، بارها به آزمایش تکنیکهای سنتی و مدرن و همچنین تلفیق آنها پرداخت و در این مسیر از فرهنگهای مختلف، نقوش اجتماعی و همچنین اشیای روزمره نظیر پلاستیک، چوب، کاغذ، فویل، موی اسب و اقلام دیگر الهام گرفت؛ فرآیندهایی که آثارش را بیشتر شبیه به مجسمه کرده بود تا لباس پوشیدنی.
پیراهنها و شلوارهای آزادی که او طراحی میکرد، متعلق به طبقهی خاصی نبود و هر جایی میشد آنها را دید؛ از طرح لباس کارگران کارخانهی سونی گرفته تا لباسهای رسمی ِمراسم خاص. تجلیل از بدن انسان صرفنظر از نژاد، جنسیت، جثه یا سن، هستهی اصلی طرحهای او را شکل داده است. او خلاف بیشتر طراحان لباس، علاقهای به مدهای فراگیر نداشت و بههمیندلیل در طول زندگی حرفهای خود، همواره خود را «طراح لباس» معرفی میکرد و نه «طراح مد».
امروزه نمایش آثار طراحان مد دنیا روی جلد مجلات معروف و فضاهای هنری نظیر موزهها و نمایشگاههای مد، امری بسیار بدیهی است؛ اما در دورهای که میاکه کارش را شروع کرد، رسیدن به چنین جایگاهی برای طراحان مد بسیار دور از تصور بود. او از بدو ورود به این حرفه، همیشه بر این موضوع تأکید داشت که طراحی لباس هم شکلی از هنر طراحی است. سرانجام نیز در سال ۱۹۸۲ طرحی از او روی جلد نشریهی «آرتفروم» (Artforum)، یکی از معتبرترین نشریات بینالمللی دنیا در زمینهی هنر معاصر، به چاپ رسید و اینگونه طرحهای او وارد عرصهی هنر شد.
میاکه مانند اندی وارهول (Andy Warhol)، هنرمند آمریکایی، به ادغام هنر، معماری، طراحی و مد بسیار علاقهمند بود. اندی وارهول دربارهی طرحهای او گفته است: «[آنها] نقطهی تلاقی شرق و غرب هستند و من آنها را دوست دارم؛ چرا که همیشه دایرهها را بیشتر از مربعها دوست داشتهام»
او در سال ۲۰۱۰ نشان فرهنگ، بالاترین نشان افتخاریِ کشور ژاپن در حوزهی هنر، را برای تولید یک برند جهانی و همچنین معرفی صنعت مد ِژاپن به دنیا دریافت کرد.
منابع:
- www.artnews.com/art-news/news/issey-miyake-dead-1234636155
- www.nytimes.com/2022/08/09/fashion/issey-miyake-dead.html
تصویر کاور و اسلایدر:
- www.nytimes.com