کندوکاوِ موقعیت بدن انسان در فضا

شانتَل میشِل، هنرمند سوئیسی، مجموعه‌‌عکسی دارد که در آن بر موقعیت بدن انسان در نسبت با فضا تمرکز کرده است؛ این‌که چه‌طور آدمی در مواجهه با محیط پیرامون، در تعامل یا عدم‌تعامل با آن معنا پیدا می‌کند.

اولین‌بار وقتی میشل دانشجوی مجسمه‌سازی بود، موقعیت بدن در نسبت با فضای پیرامون برای او موضوعیت پیدا کرد. بدن‌هایی که هنرمند خلق می‌کرد، زمخت و تهی بودند و میشِل گمان می‌کرد چیزی مهم را از قلم انداخته است. بدنی که میشِل رسانه‌ی بروز هنر خود دیده بود، باید هم فاصله‌اش را با هنرمند برمی‌داشت و هم به‌طور هم‌زمان در نسبت با فضا به‌شکلی ملموس و جان‌دار احساس می‌شد. این شد که میشِل به اجرا روی آورد.

دوره‌ی تحصیلی او در آکادمی هنرهای کارلسروهه هم‌زمان بود با سال‌های افول هنر اجرا، بااین‌حال این مسئله هنرمند را ناامید نکرده بود. میشل بدنش را به‌میانه‌ی تصاویر و در مقابل دوربین‌ها فراخواند. میزانسن عکس‌های شانتَل میشِل، خط جداکننده‌ی بین ابژه و سوژه را محو می‌کند: انسان به ابژه‌ای تبدیل می‌شود که توسط فضا کنترل می‌شود؛ در مقابل، از طریق فضا و در نسبت با آن دوباره به سوژه بدل می‌گردد. زن‌هایی که در وان ایستاده‌اند را نگاه کنید، یا صورتی که در قفسه گیر افتاده یا جای گرفته است؛ هنرمند علیت‌ها را به‌پرسش می‌کشد و مرزها را زیرپا می‌گذارد. 

نمی‌دانیم چرا و بعید است پاسخ قانع‌کننده‌ای هم آن بیرون وجود داشته باشد که مجاب‌مان کند زن به این دلیل، این‌طور پشتِ پرده‌ی تور پنهان شده است. مجموعه‌عکس‌های شانتل میشل بیننده را ناراحت می‌کند. عکس‌ها طغیان هنرمندند بر جهانی که در آن اصل علیت حاکم است. عکس‌ها یادآور عدم‌دسترسی به علت‌هایند. همین است که بدن به‌عنوان رسانه‌ای هنری برای انتقال پیام او معنی پیدا می‌کند. البته نه هر بدنی؛ مجسمه ابزار درستی برای پیامی که میشل می‌خواهد برساند نیست. بدنی که مغلوب پیرامون شده، از فرم افتاده و در پیکره‌ای با صورتی جدید به‌ظهور رسیده، بسترِ بیانی مناسب هنرمند است. بدنی که اگرچه سوژه و جان‌دار است، در عاملیت نسبت به پیرامون، در جایگاهی پایین‌تر می‌ایستد.
 

منابع:

• www.theguardian.com/artanddesign/gallery/2022/jun/16/having-a-ball-the-best-of-photo-basel-in-pictures
• www.artforum.com/print/reviews/200306/chantal-michel-46686
• www.deutscheboersephotographyfoundation.org/en/collect/artists/chantal-michel.php

تصویر کاور و اسلایدر:

• pythongallery.ch