نگاهی به آرت‌فر فریز، چارسوقِ فرهنگ و هنر

آرت‌فر فریز رویداد و رسانه‌ای شناخته‌شده در زمینه‌ی معرفی و فروش آثار هنری معاصر از طریق برپایی نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی است که برای هنرمندان نوظهور فرصتی فراهم می‌کند تا آثار خود را به نمایش بگذارند. این رویداد شامل نمایشگاه‌هایی بین‌المللی است که می‌توان از میان آن‌ها به فریز لس‌آنجلس، فریز لندن، فریز مسترز، فریز نیویورک و فریز سئول اشاره کرد. همچنین سه نشریه‌ی «فریز مسترز مگزین»، «فریز مگزین» و «فریز ویک» را در بر می‌گیرد. در این مقاله تلاش بر آن است که برای دست‌یابی به اطلاعات جامعی در باب فریز، به اختصار به معرفی هر بخش پرداخته شود؛ چرا که این رویداد را می‌توان منبعی موثق برای شناخت فرهنگ و هنر معاصر به حساب آورد.

تاریخچه‌ی تأسیس فریز:

در سال 1991 آماندا شارپ (Amanda Sharp)، متیو اسلات‌اُوِر (Matthew Slotover) و تام گیدلی (Tom Gidley) مجله‌ی «فریز» را که نشریه‌ای منحصربه‌فرد و پیشرو در زمینه‌ی فرهنگ و هنر معاصر بود، منتشر کردند. این مجله با شهرت روزافزونی که به دست آورد، ایده‌ی شکل‌گیری فریز را بنا نهاد. در سال 2003 این افراد با هدف نمایش هنر معاصر، فریز لندن را تأسیس کردند. فریز لندن سالانه در ماه اکتبر در ریجنت پارک لندن (Regent’s Park, London) برپا می‌گردد. پس از استقبال از این رویداد، فریز نیویورک در ماه می سال 2012 راه‌اندازی شد و به دنبال آن فریز مسترز در ماه اکتبر، هم‌پای فریز لندن شکل‌ گرفت؛ با این تفاوت که  تمرکز خود را معطوف بر هنر باستان تا دوره‌ی مدرن کرد. در فوریه‌ی سال 2019 اولین دوره‌ی فریز لس‌آنجلس در پارامونت پیکچرز استودیوز (Paramount Pictures Studios) برپا شد. در سال 2020 نیز این فریز در همان مکان برگزار شد و پذیرای 3500 مخاطب بود.

فریز لس‌آنجلس

فریز لس‌آنجلس آرت‌فر بین‌المللی پیشتازی‌ست که در سال 2019 راه‌اندازی شده است. اکنون کریستین مِسینو (Christine Messineo) مدیریت آن را بر عهده دارد و همچنین بر فریز نیویورک نیز نظارت می‌کند. مسینو که پیش از این مدیر گالری هانا هافمن لس‌آنجلس (Hannah Hoffman Gallery) بوده، با بیش از پانزده سال سابقه در زمینه‌ی هنر، برنامه‌ی ایده‌آل‌گرایانه‌ای را برای برپایی فریز لس‌آنجلس در نظر گرفته است تا بتواند به اجتماعات هنریِ خاص هر شهر توجه ویژه داشته باشد. او در فریز لس‌آنجلس و نیویورک تلاش می‌کند که گالری‌ها، مؤسسات، هنرمندان و نهاد‌ها را گرد هم آورد و با حمایت از آنان، امکان رشد هنر را ارتقاء بخشد. تمرکز فریز بر هنرهای معاصر است و قصد دارد از طریق آن از میراث هنری، به‌ویژه هنرهای تجسمی لس‌آنجلس، حمایت و حفاظت کند. این رویداد که دو دوره را از سر گذرانده، نمایش بعدی خود را در 17 تا 20 فوریه 2022 در مرکز بِوِرلی‌هیلز (Beverly Hills) در مجاورت هتل بِوِرلی‌هیلتون (Beverly Hilton Hotel)، میان مرکز هنرهای نمایشی والیس آنِنبرگ (Wallis Annenberg Center for the Performing Arts) و موزه‌ی هامر (Hammer Museum)، برپا خواهد کرد. معمار این رویداد کولاپات یانتراساست (Kulapat Yantrasast) و مدیر هنری آن مارک تومان (Mark Toman) است. در این فریز بیش از صد گالری مطرح از لس‌آنجلس و اقصی نقاط جهان شرکت خواهند داشت.

فوکِس ال‌اِی (Focus LA)

در فریز لس‌آنجلس 2022 بخشی با عنوان فوکِس‌ ال‌اِی وجود دارد که به گالری‌هایی با سابقه‌ی پانزده سال یا کمتر اختصاص پیدا کرده است. مدیر هنری این بخش آماندا هانت (Amanda Hunt)، مدیر برنامه‌های عمومی و خلاق موزه‌ی هنر لوکاس (Lucas Museum)، است. او قصد دارد که در رویداد پیش‌ِرو آثار یازده گالری جوان را به نمایش بگذارد. گالری‌‌های بارت (Baert)، گاردن (Garden)، گاتوپاردو (Gattopardo)، مارتا (Marta) و استارز (Stars) برای اولین‌‌بار در این بخش حضور خواهند داشت. علاوه بر این، گالری‌ بل‌آمی (Bel Ami)، گالری چارلی جیمز (Charlie James Gallery) و گالری پارکر (Parker Gallery) بار دیگر در این دوره از فوکس ال‌ای شرکت خواهند داشت.

در مجموع، نمایش 2022 فریز لس‌آنجلس شامل مجموعه‌گالری‌های بزرگی از سراسر جهان است که به‌عنوان‌ مثال می‌توان از بلوم و پو (Blum & Poe)، دِ باکس (The Box)، شاتو شاتو (Château Shatto)، گالری دیوید کُردانسکی (David Kordansky Gallery) و ریگن پراجکتس (Regen Projects) نام برد. همچنین این رویداد میزبان شرکت‌کنندگانی است که اولین تجربه‌ی حضور خود را در آن خواهند داشت؛ از جمله: بورتولامی (Bortolami)، کارلوس/ایشیکاوا (Carlos/Ishikawa)، پیلار کوریاس (Pilar Corrias)، ایمالین (Emalin)، استفن فریدمن (Stephen Friedman)، آلیسون ژاک (Alison Jacques)، جنکینز جانسون (Jenkins Johnson Gallery)، شان کلی (Sean Kelly) و لی‌لانگ اند کو (Galerie Lelong & Co). 

هانت از تابستان 2010 در لس‌آنجلس ارتباط خود را با هنرمندان آغاز کرد؛ چرا که باور داشت لس‌آنجلس مملو از فرهنگ غنی و هنرمندان نوظهور است. او علاقه‌ی خود به کشف جهان پیرامون را با هنرگردانی ادامه داده و به‌دنبال صداهای خاموش و هنر حاشیه است. آماندا هانت از هنرمندان تجربه‌گرا و نویسندگان در کنار هم دعوت می‌نماید تا فرصتی فراهم کند که رابطه با طبیعت، صنایع‌دستی و ارتباط جامعه و نیروی کار را مورد بحث و بازنمایی قرار دهند. آثار همه‌ی هنرمندان حول محور نیروی کار، هویت فرهنگی و محیط‌زیست می‌چرخد. هنرمندان این بخش، برای ساخت آثار خود انواع کارماده‌ها، از جمله سرامیک و عکس را در ترکیب با کنش‌های متفاوت به کار می‌گیرند. توجه برخی از این هنرمندان به کار و صنعت است؛ مانند مجموعه‌ی جدید عکس‌های رودریگو والنزولا (Rodrigo Valenzuela). او به طبقه‌ی کارگر و مسائل کارگری، مهاجرت و اعتراض می‌پردازد. این تصاویر عجیب به تولید اولیه‌ی فولاد اشاره دارد، زمانی که کارگر‌ها بدل به ابژه شده بودند. 

هنرمند مفهومی دیگر این بخش سارا روزالنا برِیدی (Sarah Rosalena Brady) است که با استفاده از سنت‌ بومی منجوق‌کاری، منسوجات و سرامیک‌ها، آثاری مانند تصاویر ناسا از کیهان می‌سازد تا یادآور جهان اولیه و انفجار بزرگ کیهان باشد. 

مِلوینو گارِتی (Melvino Garretti) نیز به‌عنوان هنرمند مفهومی، نقش‌هایی ساخته‌شده با سرامیک و پارچه ارائه می‌دهد که برخی برای اولین‌بار قرار است به نمایش درآیند. او یکی از اولین اعضای کارگاه استودیو واتس (Studio Watts) در اواسط دهه‌ی 1960 است؛ هنرمندی پیشرو و برآمده از دوره‌ی غنی خلاقیت و تجربه‌ی جامعه‌ی سیاه‌پوستان. هنرمند دیگری که می‌توان نام برد آمیا یوکویاما (Amia Yokoyama) است که از اسطوره‌های چینی الهام می‌گیرد و آن‌ها را در دوره‌ی پسا‌اینترنت بازنمایی می‌کند.

بخش دیگری از فوکس‌ ال‌ای به نمایش آثار زنان هنرمند می‌پردازد. از میان این هنرمندان می‌توان به کامی آنرو (Camille Henrot)، تانیا کاندیانی (Tania Candiani) با نقاشی‌های سوزن‌دوزی‌شده‌، جوآن سمل (Joan Semmel)، سوزان جکسون (Suzanne Jackson)، مین‌جونگ کیم (Minjung Kim) که در آثارش سنت آسیای شرقی را در پیوند با فرهنگ غربی به‌وسیله‌ی جوهر روی کاغذ به تصویر می‌کشد و آملیا تولِدو (Amelia Toledo) هنرمند برجسته‌ی برزیلی، اشاره کرد.

آرت: لایو

بخش دیگر فریز لس‌آنجلس آرت: لایو است. در این بخش پیشرفت‌های اخیر فرهنگ و هنر در قالب محتواهای ویدیویی به‌صورت زنده برای مخاطب به نمایش گذاشته می‌شود. همچنین برنامه‌هایی برای گفت‌وگو و نشست‌های نقد متخصصان درباره‌ی آثار هنرمندان برگزار می‌شود. سرپرستی این بخش بر عهده‌ی کهنده وایلی (Kehinde Wiley)، هنرمند تجسمی مشهور است که هدف اصلی او از این کار، به چالش کشیدن روایت‌های سیاسی ـ تاریخی و جهت‌دهی دوباره به مسائل اجتماعی‌ست.

فریز لندن

فریز لندن از معدود رویدادهایی‌ست که تمرکز خود را بر هنر معاصر و آثار هنرمندان زنده گذاشته است؛ هنرمندانی که در حال‌ حاضر کار می‌کنند و ممکن است بسیاری از آن‌ها نوپا باشند. معمولاً در این بخش گفت‌وگوهایی با هنرمندان در باب نحوه‌ی شکل‌گیری ایده تا اجرای آثار صورت می‌گیرد. این فریز در مرکز لندن برپا می‌شود و به‌مثابه‌ی صحنه‌ی هنری بین‌المللی عمل می‌کند. این رویداد طی سال‌های گذشته بیش از شصت‌هزار بازدید‌کننده از میان هنرمندان، موزه‌داران، کلکسیونرها، منتقدان و عامه‌ی مردم داشته است. معماری محل برگزاری این رویداد بین سال‌های 2011 تا 2013 توسط کارمُدی گرورک (Carmody Groarke)، برنده‌ی جایزه‌ی معتبر طراحی ساختمان برترین معمار جوان بریتانیا، انجام شد و از سال 2014 برپایی این فریز بر عهده‌ی استودیوی طراحی خلاق یونیورسال لندن (Univesal Creative Design Studio) بود. گالری‌هایی که قصد شرکت در این رویداد را دارند هر ساله در ماه ژانویه فرم درخواست خود را تکمیل می‌کنند و در ماه آوریل کمیته‌ی اجرایی از میان درخواست‌کنندگان، گالری‌های موردنظر را انتخاب می‌نماید. یکی از قوانین انتخاب گالری‌ها، عدم حق رأی رؤسای فریز است.

اگر فردی امکان بازدید از این رویدادها را نداشته باشد به سه طریق می‌تواند در جریان آن قرار گیرد:

فریز مسترز

فریز مسترز دیدگاه منحصربه‌فردی درباره‌ی هنر تاریخی ارائه می‌دهد و اشیاء عتیقه و شاهکارهای مهم تاریخ هنر را در برمی‌گیرد. این نمایشگاه توسط آنابل سِلدورف (Annabelle Selldorf) طراحی شده است. سلدورف در سال 2012  محیط مدرنی را طراحی کرد که در آن هنر باستانی و مدرن بتوانند در کنار هم قرار گیرند. در نشست‌های پژوهشی این فریز به رابطه‌ی میان هنر تاریخی و هنر معاصر پرداخته می‌شود. در سال 2021 مدیریت برپایی آن بر عهده‌ی نیکولاس کولینان (Nicholas Cullinan) بود و برای سال 2022 ناتان کلمنتز گیلسپی (Nathan Clements Gillespie) فریز مسترز را مدیریت می‌کند. فریز مسترز از تاریخ 12 تا 16 اکتبر 2022 در پارک ریجنت برگزار می‌شود. میان فریز لندن و فریز مسترز مشابهت ساختاری و برنامه‌ریزی وجود دارد. تفاوت آشکار این دو فریز در آن است که فریز لندن بر هنر معاصر پس از سال 2000 تأکید دارد، اما فریز مسترز به رابطه‌ی تاریخ و آثار هنری معاصر پیش از سال 2000 می‌پردازد. نکته‌ی جالب توجه این که فاصله‌ی میان دو محل برگزاری فریز مسترز و فریز لندن تنها پانزده دقیقه است و آنچه که این دو فریز را به هم پیوند می‌دهد، مجسمه‌ای موسوم به «مجسمه‌ی فریز» واقع در باغ انگلیسی ریجنت است.

بخش استند اوت توسط لوک سایسون (Luke Syson) (مدیر موزه‌ی فیتز ویلیام، کمبریج) مدیریت می‌شود. در این بخش اشیاء هنری اعصار مختلف، طراحی‌ها و مجسمه‌ها گردآوری شده و مخاطب را به تماشا فرا می‌خوانند. هدف از برپایی بخش استند اوت، بازنگری در مفهوم هنر تزئینی و کاربردی‌ست.

فریز نیویورک

فریز نیویورک از دیگر رویدادهای هنری بین‌المللی‌ست که از طریق برنامه‌ریزی نوآورانه و دقیق، به معرفی و نمایش گالری‌های یک یا دونفره یا گروهی و موضوعی می‌پردازد و امکانی را برای مواجهه‌ با آثار هنری فراهم می‌کند. فریز نیویورک را از نظر عملکرد و ساختار می‌توان مشابه فریز لندن و لس‌آنجلس دانست. مدیریت برپایی آن بر عهده‌ی ربکا آن سیگل (Rebecca Ann Siegel) است و مدیریت برنامه‌ریزی آن به دست لورینگ راندولف (Loring Randolph) انجام می‌شود. گالری‌هایی که قصد شرکت در این رویداد را دارند، پس از ثبت درخواست خود توسط هیئت اجرایی بررسی و انتخاب می‌شوند. فریز نیویورک شامل دو بخش «اصلی» و «فریم» است. فریم به معرفی گالری‌هایی با تجربه‌ی کمتر از ده سال توجه دارد. بخش فریم توسط اُلیویا بارِت (Olivia Barrett) و سوفی مورنر (Sophie Mörner) مدیریت می‌شود. همچنین فریز نیویورک امکانی را با عنوان «جایزه‌ی هنرمند» در نظر گرفته که به‌واسطه‌ی آن بتواند در قالب فراخوان بین‌المللی، هنرمندان جدیدی را کشف کند. این جایزه توسط بنیاد لوما (Luma Foundation) حمایت می‌شود.

فریز سئول

فریز بین‌المللی سئول برای نخستین‌بار به مدیریت پاتریک لی (Patrik Lee) با مشارکت اتحادیه‌ی گالری‌های کره به مدیریت دال سونگ هوانگ (Dal-Seung Hwang)، از تاریخ 2 تا 5 سپتامبر 2022 برگزار خواهد شد. مکان برپایی این فریز، سی اُ ای ایکس (COEX) در منطقه‌ی گانگنام (Gangnam) کره است و هدف از برپایی آن، به تصویر کشیدن پیشرفت فرهنگ و هنر شهری و همچنین گسترش فعالیت‌های فریز جهانی‌ست. این فریز همپای کیاف سئول (Kiaf SEOUL) برگزار می‌شود. کیاف سئول، آرت‌فر برجسته‌ی کره‌ی جنوبی‌ست که به مدت بیست سال فعالیت داشته و آثار مطرح‌ترین گالری‌های کره را به نمایش گذاشته است. حال این دو رویداد هم‌زمان با یکدیگر به نمایش آثار گالری‌های آسیا، برای مخاطبان بومی و بین‌المللی خواهند پرداخت. در فریز سئول، آثار صد گالری به نمایش گذاشته می‌شود.

فریز سئول نیز شامل سه بخش است:

 اصلی: نمایش منظم آثار گالری‌های شرکت‌کننده

 فوکِس اِیژیا (Focus Asia): در این بخش تمرکز بر نمایش انفرادی آثار هنرمندان گالری‌های آسیاست. گالری‌هایی که در سال 2010 یا پس از آن افتتاح شده‌اند.

فریز مسترز: بخشی که به نمایش هنر پیش از سال 2000 و دوران باستان می‌پردازد. این بخش تحت حمایت و نظارت کمیته‌ی فریز مسترز است و آثار توسط این تیم انتخاب می‌شود.

معرفی نشریات فریز

هم‌زمان با برپایی آرت‌فرهای فریز، سه نشریه منتشر می‌شود که اطلاعات جامعی را در اختیار مخاطب قرار می‌دهد. این سه نشریه به شرح زیر است:

• «فریز ویک»: فریز ویک هم نام یکی از نشریات فریز است و هم به هفته‌ای فرهنگی اطلاق می‌شود که در آن آرت‌فرها در لندن، نیویورک و لس‌آنجلس برگزار می‌گردند. هفته‌ی فریز شامل افتتاحیه‌ی گالری‌ها، موزه‌ها و نمایشگاه‌ها و همچنین رویدادهای جانبی بی‌شماری است که مستقیماً با نمایشگاه‌ها در ارتباط هستند. نشریه‌ی فریز ویک که در سال 2016 همراه با «فریز نیویورک» منتشر گردید، هر سال در طول هفته‌ی فریز منتشر می‌شود و به معرفی رویدادهای فرهنگی‌ که به‌طور هم‌زمان در سراسر شهر برقرار است، می‌پردازد. این نشریه فرصتی را فراهم می‌کند که گالری‌ها یا نهادهای تجاری برای تبلیغ خود از آن بهره بگیرند.
• «مجله‌ی فریز»: مجله‌ی فریز در سال 1991 در لندن تأسیس شد. محتوای آن را مقالات، نمایه‌ها، مصاحبه‌ها و بررسی‌ نویسندگان و معرفی هنرمندان برجسته شکل می‌دهد. مخاطبان برای استفاده از این مجله می‌بایست از طریق سایت این رویداد، نسبت به عضویت خود اقدام کنند. 
• «مجله‌ی فریز مسترز»: مجله‌ی فریز مسترز یک نشریه‌ی سالانه است که به هنر تاریخی از دریچه‌ی معاصر می‌نگرد و هم‌زمان با برپایی فریز مسترز منتشر می‌شود. ویراستاری این مجله توسط جنیفر هیگی (Jennifer Higgie) انجام می‌گردد. موضوع مجله شامل معرفی آثار به‌نمایش‌درآمده، گالری‌ها و حفاظت از آثار است. 

تصویر کاور مقاله متعلق به سایت «ARTnews» است.
تصویر اسلایدر: عکاس: «Graham Carlow» تصویر متعلق به «Frieze» منبع: «nytimes.com»