گالری دلگشا با افتخار سومین نمایشگاه انفرادی هایده اَیازی با عنوان 'راه و بیگاه' را برگزار میکند. سربازانی که هویتی به جز سرباز بودن ندارند، مردی خشمگین و بی رمق را با توسل به زور به سمت چپ نقاشی بر روی سطحی از خط نــــگاره میکشند. روی زمین مرد دیگری از هوش رفته و چندین کلاه این طرف و آن طرف افتاده است. در پایین خـــــط نگاره دو گل شیپوری در سمت چپ و راست نقاشی کشیده شده است که ریشه یا ساقه ی آنها متصل به هم مانند کــادری قسمت پایین نقاشی را به زیبایی بسته است. گل گوشههایی که این بار بالعکس از حالت گرافیکی به شــــــکل طبیعی درآمدند.
سرباز دیگری در سمت راستِ نقاشی دستش را به سمت ما و یا مخاطبِ خارج از کادر داستانِ نقاشی تــــــکان میدهد.
چیزی شبیه به اینکه امنیت برقرار است و نگران نباشید .
احتمالاً سطح پایین نقاشی پیاده رو است و مردم در خیابانی که به موازات آن است به تماشــــــــــــا آمدهاند. به تماشای اسقفی که پشت سرِ سرباز، آن سوی نرده ایستاده است و لبخندی از رضایت به دلیل ازدحام جمعیت بر روی لبش بسته
است. فرفرههای رنگی بر روی نردهها نصب شده است. پیرزنی هم عرض اسقف در آن سمت از نقاشی مشـغول به قدم زدن است و آن سوی رودخانه نگاه میکند .
آنسوی رودخانه منظرهای است جنگلی، در حاشیه رودخانه آنسوی آب دو تانک یا نفربر دیده میشود. ســربازی به مانند اینکه نقشی را در یک نمایشنامه موزیکال ایفا میکند به دنبال فردی میدود که در حال گریز است .
در آخر دستی در داخل یک دایره، در سمت بالا، گوشهی چپ نقاشی رو به آسمان اشاره میکند. دست ، جــــدای تمام
روایت نقاشی قرارگرفته، خارج از داستان است. تمثیلی از دست مسیح که یادآور ایــــــــــــــمان است. این دست در تمام
نقاشیهای این مجموعه تکرار شده است .
نقاشیهای هایده اَیازی فقط قسمتی از یک اتفاق و داستانی طولانی است که در حـــــال رخ دادن است. ایازی مانند یک
عکاسِ خبری، یک تک فِرِیم از تمام آن رخداد ثبت میکند و حتی این تک فِرِیم مهمترین لحظهی آن روز و آن رویــداد نیست. تمام ماجرا شبیه یک یا چند پردهی کوتاه از روایت یک نقال پردهخوان از روی نقاشی در یک قهوهخــانه است یا روایتی بدون صدای راوی که اگر اضافه شود، چیزی مانند زِمزِمهی گِلاکِن را یادآوری میکند.
رَهگذری ژاپنی در حال اِسکیت سواری در میان شکوفههای گیلاس ژاپنی به یک کودکِ ژاپنی برخـــــــــــــــــــــورد میکند.
یک جنگجوی کهن ژاپنی و نیز یک گربهی بهاحتمال ژاپنی نیز شاهد این صحنه هستند. فردی با سر پلنگ و یا پلنـــــگی با بدن و لباس انسان و اسلحهای سفیدرنگ در دست وارد منظره میشود. قورباغهای که بر سطح تصویر، روبــــــــــهروی ما نشسته است. افقی که سرتاسر از شمع روشن است. مردی شبیه به نوکرهای اروپایی داستــــــــانهای ویکتور هوگو با پاهایی برهنه، شبیه به دیوی است بدون دلبر . نانهایی که به روی زمین به دور نوجوانی مفلس ریخته است. گُــــلهایی که در کنار جانداران دیگر حیات خود را فریاد میکشند. پسری که پرندهها را با زور به داخل سَبَدِ گل میکشـــــــــــــــاند و
خانهشان میدهد. زنی که به روی سطحی از خط نگاره نشسته است و ماشینی را رو سرش گرفته، روی ماشیــن فیلی نشسته و فیل خوشحال از اینکه افق دیدش چندین برابر شده است. قایقها قلبها و قَلمها. جُمجمهها جُنبندههــــــــا و جَهشها. گُلها گربهها و گِریهها.
هایده ایازی به راستی مَلغمهای که بر روی این کُره در جریان است را بهدرستی درک کرده و داستــــــــانش آنچنان که به
نظر میرسد پیچیده نیست. غریبگیِ تصویر به دلیل آن است که ما همیشه در میانهی داســـــــــــــــــتان از راه میرسیم.
آغاز را ازدست داده ایم و به پایان نخواهیم رسید .
متن از شباهنگ طیاری