روی دیوار؛ نمایش انفرادی شیدا سلیمانی

«روی دیوار»، نمایش انفرادی شیدا سلیمانی است که از 30 مارس آغاز شده و تا 30 ژوئیه 2022 در گالری ریلی (Reilly Gallery) ادامه خواهد داشت. مجموعه‌ی هنری گالری‌های دانشگاه پراویدنس (Providence College Galleries)، برگزارکننده‌ی این نمایش، هدف از ارائه‌ی آثار سلیمانی را کشف آثار میان‌رشته‌ای و توجه به سنت‌های غنی نقاشی دیواری بیان می‌کند. شیدا سلیمانی از فضای این نمایشگاه برای بیان تاریخچه‌ی خانوادگی منحصربه‌فرد خود استفاده می‌کند. این نخستین نمایش انفرادی سلیمانی در شهر محل سکونت او یعنی پراویدنس است و موسسه‌ی هنرهای تجسمی اندی وارهول تامین‌کننده‌ی بخشی از هزینه‌های آن بوده است.

شیدا سلیمانی در یک دهه‌ی اخیر از تابلوهای عکسی (tableau photography)، برای بیان دیدگاهی انتقادی پیرامون جغرافیای سیاسی، به‌خصوص ارتباطات سیاسی میان خاورمیانه و آمریکا، استفاده کرده است. «تابلو» در عکاسی و نقاشی، به آثاری گفته می‌شود که در آن به نظر می‌رسد شخص یا سوژه از حضور بیننده کاملاً بی‌اطلاع‌اند و در چیدمان این آثار جلوه‌ای غیرعادی و نامتعارف را القا می‌کنند. سلیمانی در این نمایش برای نخستین‌بار به‌طورصریح داستان خانوادگی خود را بازگو می‌کند. اثر او با عنوان «مؤلف پنهان» (Ghostwriter) بازتابی از خاطرات و تجربیات خانواده‌ی او در ایران و سپس در آمریکا است. او به‌عنوان مؤلف پنهانِ تجربه‌های پدر و مادرش، خاطرات جمعی و روایت‌های شخصی را در کنار هم قرار می‌دهد. در آثار او فضا و موضوع اثر در لایه‌های بی‌شماری از عکس تنیده می‌شوند.

عناصر استفاده‌شده در کلاژهای سلیمانی از منابع تصویری بسیاری انتخاب می‌شوند. یکی از عناصر آثار او در این نمایشگاه کبک چوکار، پرنده‌ی ملی ایران، است که او در کلینیک بازپروری پرندگان وحشی خود از آن نگه‌داری می‌کرد. استفاده از پرده‌هایی با طرح‌های الهام‌گرفته از نسخه‌ی باستانی و ایرانی ِ ماروپله، فضای گالری را به صحنه‌ی تئاتری از خاطره‌ها مبدل می‌کند. نقش‌های روی دیوار و زمین گالری، نقشه‌ی حیاط خانه‌ی پدر و مادر او را در ایران ترسیم می‌کند.

«نقشه‌ی روی دیوار گالری، نقشه‌ای است که مادرم با تصویری که در ذهنش به یاد می‌آورد، کشیده است. این نقشه، دیوارهای فضای خارجی خانه، درخت‌ها و حوض داخل حیاط و زیرزمین را به تصویر می‌کشد. عکس‌های پدر و مادرم با شیوه‌ای جدید برای خلق اثر کلاژ و «تابلو» برروی این نقشه نصب شده است.»

جمیله لیسی (Jamilee Lacy) نمایش‌گردان و مدیر گالری‌های کالج پراویدنس در توصیف این نمایش می‌نویسد:

«اولین و بزرگ‌ترین تصاویری که در این نمایشگاه به چشم می‌خورند، عکس‌هایی از «مامان و بابا»، کاراکترهای اصلی داستان سلیمانی و ساکنان خانه‌‌ی ترسیم‌شده در نقاشی دیواری است. سلیمانی در عکس‌ها، چهره‌ی آن‌ها را با کاغذهای بریده‌شده مخفی می‌کند. با بیانی استعاری، او مخاطب را با آسیب‌های روحی، ازخودگذشتگی، خلاقیت و استقامت آن‌ها در زندگی مواجه می‌کند.»

آثار شیدا سلیمانی در مسیر کشف دوگانگی‌های ریشه‌های ایرانی‌ـ آمریکایی او خلق می‌شوند. او در سال 1990 در آمریکا به دنیا آمد. سلیمانی در عکس‌هایش از منابع تصویری بسیاری چون رسانه‌های جمعی بهره می‌گیرد و آن‌ها را در بسترهای متفاوتی چون عکس، تصویر متحرک، مجسمه و تئاتر قرار می‌دهد. آثار او همانند پوسترها و قالب‌های هنری پروپاگاندا که در زمان‌های بحرانی خلق می‌شوند، به بازگو کردن تاریخ شفاهی می‌پردازند تا وقایعی را به تصویر بکشد که از نگاه رسانه‌های غربی پوشیده مانده است. سلیمانی مدرک کارشناسی ارشد خود را از آکادمی هنر کرَنبروک (Cranbrook Academy of Art) دریافت کرده و به‌عنوان استادیار در دانشگاه برندایس (Brandeis University) به تدریس می‌پردازد. از نمایش‌های انفرادی اخیر او می‌توان به ارائه‌ی آثارش در گالری پروژه‌های هارلان لیوی (Harlan Levey Projects) در براسل و گالری دنی دیمین (Denny Dimin) در نیویورک اشاره کرد.

گالری‌های کالج پراویدنس یا PCG  با هدف نمایش هنرهای بصری معاصر با کیفیت آثار موزه‌ای و در جهت اهداف دانشگاه پراویدنس برای کمک به آموزش، و خدمت‌رسانی به جامعه به فعالیت می‌پردازند. برگزاری نمایشگاه‌ها، پروژه‌های آنلاین، میزبانی از اقامت‌های هنری، انتشار متون و برگزاری برنامه‌های عمومی در ارتباط با هنر معاصر، پروژه‌های هنری نوآورانه و فعالیت‌های فرهنگی میان‌رشته‌ای در فضایی آکادمیک از اهداف این موسسه است. این موسسه در دو فضای نمایشگاهی، گالری هانت کاونا (Hunt-Cavanagh) و گالری ریلی، به ارائه‌ی آثار هنری می‌پردازد.