ابراهیم علی‌پور در میان برندگان جایزه‌ی وُرد پِرس فوتو ۲۰۲۵

ابراهیم علی‌پور، عکاس ایرانی اهل بانه کردستان، با ارائه‌ی پروژه‌ی مستند خود تحت عنوان «گلوله‌ها مرزی نمی‌شناسند» موفق به کسب جایزه‌ی معتبر وُرد پرس فوتو سال ۲۰۲۵ (World Press Photo) در بخش پروژه‌های بلندمدت منطقه‌ی غرب، مرکز و جنوب آسیا شد.

مجموعه‌ عکس‌های «گلوله‌ها مرزی نمی‌شناسند» ابراهیم علی‌پور، دریچه‌ای به زندگی طاقت‌فرسا و پرخطر کولبرانی که در مناطق کوهستانی کردستان ایران کار می‌کنند گشوده و با ثبت این تصاویر، نگاه جهانیان را متوجه این قشر ساخته است؛ افرادی که برای تأمین زندگی، بارهای سنگین را در مسیرهای صعب‌العبور مرزی بین ایران و عراق حمل می‌کنند. علی‌پور با زبانی روایت‌گر، از تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد و شرایط زیستی این جامعه‌ی به حاشیه رانده‌شده سخن می‌گوید.

دهه‌ها سرکوب قومی و به حاشیه رانده شدن کردها در ایران، بر دسترسی این قشر به امکانات اولیه‌ی ضروری چون مسکن و آموزش تأثیرات منفی بسیاری داشته و به بیکاری گسترده منجر شده است. این وضعیت، بسیاری از افراد منطقه را باوجود دشواری این کار و خطرات جانی آن، ناچار به کولبری کرده است. علاوه‌بر این، بسیاری از کولبرها این فعالیت را مشروع می‌دانند، چرا که از سال‌ها قبل با تقسیم شدن کردستان بین ایران، عراق، ترکیه و سوریه، کردها با هم‌وطنان خود در سراسر مرزهای ملی احساس ارتباط دارند؛ این درحالی‌ است که دولت‌ها این ارتباط را به رسمیت نمی‌شناسند.

هیئت داوران ورد پرس فوتو ۲۰۲۵، مجموعه‌ی حاضر را به‌عنوان روایتی نادر و عمیق درباره‌ی واقعیت‌های پیچیده‌ی زندگی تحت بحران‌های اقتصادی توصیف کرده‌اند. پروژه‌ی «گلوله‌ها مرزی نمی‌شناسند» نه‌تنها تصویری مستند از واقعیت‌های زندگی کولبران را ارائه می‌دهد، بلکه به‌عنوان سندی از پایداری انسان در برابر ناملایمات زندگی است.

از نظر داوران این مسابقه، علی‌پور در مجموعه‌ی «گلوله‌ها مرزی نمی‌شناسند» علاوه‌بر ارائه‌ی تصویری واضح و اثرگذار از کولبران، تعهد بلندمدت خود به عکاسی و تمایلش به پذیرش خطرات شخصی قابل‌توجه برای روایت این داستان را در هر فریم نشان داده است.

هر تصویر این مجموعه به‌تنهایی اثری تأثیرگذار است و در عین حال به یک روایت گسترده نیز اشاره دارد؛ روایتی که بیننده را با واقعیت‌های زندگی تحت شرایط اقتصادی بیمار مواجه می‌کند.

لوسی کونتیچلو (Lucy Conticello)، رئیس هیئت داوران بخش بین‌المللی ورد پرس فوتو، درباره‌ی نحوه‌ی انتخاب عکس‌های برگزیده در این دوره از مسابقات اظهار داشته است که هیئت داوران برای انتخاب نامزدهای مختلف برای جایزه‌ی عکس سال، از چندین مجموعه‌ی گسترده مربوط به هر یک از شش منطقه‌ی مختلف جهان شروع کرده و به‌تدریج به سه موضوع محوری برای آن‌ها دست یافته‌اند که ورد پرس فوتو ۲۰۲۵ را تعریف کرده است؛ درگیری، مهاجرت و تغییرات اقلیمی. این موضوعات را می‌توان از دیدگاهی دیگر نیز به‌عنوان روایت‌هایی از مقاومت، خانواده و جامعه دانست. 

ابراهیم علی‌پور پیش‌تر نیز برنده‌ی جوایز بین‌المللی متعددی بوده است که از میان آن‌ها می‌توان به کسب رتبه‌ی نخست بخش پرتره‌ی مسابقه‌ی تصویر سال آسیا (Picture of the Year Asia) ۲۰۲۴، جایزه‌ی برتری بنیاد الکسی (The Alexia Grant) ۲۰۲۴، نامزدی جایزه‌ی جووپ سوارت مسترکلاس (Joop Swart Masterclass) ۲۰۲۴ و جایزه‌ی عکاسی آلارد (Allard Prize) ۲۰۲۲ اشاره کرد. این هنرمند با تمرکز بر روایت‌های اجتماعی و سیاسی در مناطق کمتر دیده‌شده، به‌ویژه در خاورمیانه، می‌کوشد تا از طریق عکاسی، پلی میان جوامع محروم و مخاطبان جهانی ایجاد کند.

تصویر کاور، اسلاید و عکس‌های متن:

• worldpressphoto.org