بهمن محصص

بهمن محصص از مهمترین هنرمندان مدرنیست ایران است که با مجسمه‌ها و نقاشی‌هایی که از انسان‌ها، حیوانات و موجودات اساطیری با بدن‌ها و چهره‌های از ریخت‌افتاده خلق کرده شناخته می‌شود. ... همه را بخوانید

1309
متولد رشت، ایران
1332
مهاجرت به رم
1342
شرکت در سومین دوره‌ی بی‌ینال پاریس، فرانسه
1343
نمایشگاه انفرادی، «نمایشگاه کارهای نقاشی بهمن محصص»، تالار ایران، تهران
1344
طراحی صحنه و کارگردانی تئاتر «صندلی‌ها» اثر اوژن یونسکو، سالن انجمن ایران و آمریکا، تهران
1345
نمایشگاه انفرادی، «کتاب آفرینش»، گالری سیحون، تهران
1347
ایران را به قصد اقامت همیشگی در ایتالیا ترک کرد
1348
نمایشگاه گروهی، «اولین جشنواره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی بین‌ المللی نقاشی»، شهر کنی سور مرن، فرانسه
1354
ساخت مجسمه‌ی برنزی از دو کشتی‌گیر، استادیوم آزادی، تهران
1356
نمایشگاه گروهی، «نمونه هایی از هنر ایران از اوایل سده‌ی نهم هجری تا به امروز»، پکن و شانگهای
1358
نمایشگاه انفرادی، گالری فُنتانِلا بُرجِس، رم
1385
نمایشگاه انفرادی، «آثار بهمن محصص»، موزه‌ی جهان نما، تهران
1389
درگذشت در رم، ایتالیا
1399
نمایشگاه گروهی، «ارمغان»، موزه‌ی هنرهای معاصر تهران، تهران
1400
نمایشگاه گروهی، «نگاهِ او: نقاش»، تالار این‌جا، تهران

1309
متولد رشت، ایران
1347
نمایشگاه انفرادی، «نقاشی‌های بهمن محصص»، گالری سیحون، تهران
1400
نمایشگاه گروهی، «نگاهِ او: نقاش»، تالار این‌جا، تهران

همه را بخوانید

نمایش همه‌ی آثار

قیمت برآورد و فروش آثار هنری در حراج‌‌ها نشانگر ارزش قطعی و به‌روز آثار هنرمند نیستند

“محصص از اساطیر یونان هم تأثیر بسیاری گرفت و مینوتورها یکی از نشانه‌های شاخص نقاشی‌ها و مجسمه‌هایش به شمار می‌آیند. “

بهمن محصص (متولد 1309) از مهمترین هنرمندان مدرنیست ایران است که با مجسمه‌ها و نقاشی‌هایی که از انسان‌ها، حیوانات و موجودات اساطیری با بدن‌ها و چهره‌های از ریخت‌افتاده خلق کرده شناخته می‌شود. او خلاف بسیاری از هنرمندان هم‌دوره‌ی خود از فرهنگ و هنر ایرانی فاصله گرفت و در فرم و درونمایه‌ی آثارش از مدرنیسم اروپایی الهام گرفت. هرچند آن را شخصی‌سازی کرد و به زبان خاص خودش رسید.

محصص شخصیتی مرموز داشت و جهان‌بینی او متأثر از موج روشنفکری فرانسه دهه‌ی‌ شصت میلادی و رویکرد هستی‌شناسانه (اگزیستانسیالیسم) و هیچ‌انگاری (نیهیلیسم) بود. او رنج، تنهایی و مرگ را مفاهیمی جداناپذیر از انسان می‌دانست و رویکرد انتقادی و زاویه ‌دید تلخی که نسبت به جهان و انسان، و همچنین تنهایی و تک‌افتادگی خود داشت، در آثارش منعکس شده بود.

موضوع بیشتر آثار محصص موجودات ترکیبی مسخ‌شده و از ریخت‌افتاده، با هیکل‌های درشت، عضلات بادکرده و چشم‌های خالی یا پرندگان و ماهی‌ها و بطری‌هاست. او از اساطیر یونان هم تأثیر بسیاری گرفت و مینوتورها (هیولاهای نیمه‌انسان- نیمه‌حیوان) یکی از نشانه‌های شاخص نقاشی‌ها و مجسمه‌هایش به شمار می‌آید. هیولاهای بی‌دست‌وپا و انسان‌های بی‌چهره‌ی او در کادری که خالی، بی‌زمان و بی‌مکان است به خود پیچیده‌اند یا در حال نیشخند و فریادزدن به تصویر کشیده شده‌اند. او بر سطح بوم یک بافت خشن، پوسته‌پوسته و زبر ایجاد می‌کرد و معمولاً از ترکیب رنگ‌های خاکستری و مُرده در کنار رنگ‌های تند پرهیجان استفاده می‎کرد.

بهمن محصص نقاشی را زیر نظر استاد حبیب محمدی در رشت آموخت؛ بعد به تهران آمد و در رشته‌ی نقاشی دانشکده‌ی هنرهای زیبا مشغول به تحصیل شد، ولی چندی بعد درس و دانشگاه را رها کرد. در این سال‌ها با بسیاری از هنرمندان پیشرو در ارتباط بود و به عنوان ویراستار با مجله‌ی خروس جنگی همکاری می‌کرد. بیست‌وسه ساله بود که راهی ایتالیا شد و در آکادمی هنر رم ادامه تحصیل داد. او پیشتر با بسیاری از جنبه‌های فرهنگ اروپایی آشنا شده بود اما زندگی و تحصیل در ایتالیا تأثیر بسزایی بر ذهنیت هنری او گذاشت. از این دوره بود که ویژگی‌های اصلی کارش شکل گرفت.

محصص در دهه‌ی چهل شمسی تصمیم گرفت به ایران بازگردد. او در فضای روشنفکری این دوره حضور فعالی داشت و در کنار نقاشی‌ و مجسمه‌‌سازی، آثار مشهوری از نویسندگان ایتالیایی و فرانسوی را ترجمه کرد و به طراحی صحنه و کارگردانی تئاتر هم پرداخت. او نخستین مجموعه‌ آدم‌های بی‌چهره‌اش را در انجمن فرهنگی ایتالیا به نمایش گذاشت و این شیوه‌ از نمایش‌دادن انسان و حیوان، کم‌کم به خصوصیت کارهایش تبدیل شد. در نهایت در سال 1348 برای همیشه به ایتالیا مهاجرت کرد و تا پایان عمر آنجا ساکن بود.

زندگی در ایتالیا برای او نوعی خلوت‌گزینی خودخواسته بود. او تا پایان عمر به سبک و امضای شخصی خود پایبند بود. حتی در کلاژهایی که در دوره‌های بعدی فعالیتش خلق کرد، همین نگاه انتقادی تلخ قابل مشاهده است. بسیاری از آثار عمومی او طی سال‌ها آسیب دیدند یا تخریب شدند و خود محصص نیز بسیاری از کارهایش را پیش از مرگ (سال 1389) نابود کرد.

بعد از مرگ بهمن محصص، مستندی به نام «فی‌فی از خوشحالی زوزه می‌کشد» ساخته‌ی میترا فراهانی منتشر شد که آخرین سال زندگی محصص را نشان می‌داد. این مستند باعث شد بسیاری از افراد با شخصیت و هنر منحصربه‌فرد محصص آشنا شوند و طرفداران بسیاری در سرتاسر جهان پیدا کند. آثار محصص در حراج‌های بسیاری به فروش رسیده و در مجموعه‌های دائمی موزه‌های معتبر سراسر جهان، مثل تیت مدرن و بریتیش میوزیم لندن نگهداری می‌شود.