انتشار کتاب «منوکسید تهران» از نگار فرجیانی

کتاب «منوکسید تهران» پروژه‌ای از نگار فرجیانی در دی ماه 1400 منتشر شد. ناشر این کتاب مرکز مطالعات و فرهنگ ایران سموئل ام. جردن است. دبیر و تدوین‌گر «منوکسید تهران» اشکان زهرایی بوده، و همچنین با مقالاتی از دیانا کاشانی، سارا ماسکه، بهزاد خسروی ‌نوری و هوفر حقیقی در پیوست همراه است.

این کتاب مروری است بر «منوکسید تهران»، پروژه‌ای در جریان با محورهایی هنری و اجتماعی که در سال 1389 توسط نگار فرجیانی، هنرمند و کیوریتور ساکن تهران، راه‌اندازی شد. این پروژه در طول دوره‌های مختلف شامل طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها و رویکردها بوده: از برگزاری یک نمایشگاه هنری در فضای یک مدرسه گرفته تا گفت‌و‌گو با شهروندان تهرانی در داروخانه‌ای در مرکز این شهر؛ از آموختن درباره‌ی تاثیر گیاهان خانگی بر آلودگی هوا گرفته تا فروختن انواع همین گیاهان در گوشه‌ی خیابانی در تهران و برپا کردن باغی از لوله‌های اگروز ماشین‌ها در باغی که دیگر درختی در آن زندگی نمی‌کند؛ و از تلاش برای آموزش به کودکان گرفته تا آموختن از ایشان. کتاب روایت ده سال را می‌گوید، از کنش‎‌هایی که حاصل پرسشی ساده درباره‌ی آلودگی هوا در تهران بود و منجر به گوشه‌هایی سبز در کلاس‌های درس و کنج‌های دور و نزدیک شد.

هریک از پنج فصل اصلی این کتاب دویست و چهل صفحه‌ای یکی از فازهای «منوکسید تهران» را بازبینی می‌کند و درباره‌ی شکل‌گیری هر مرحله از کار، مراحل مختلف پروژه و افراد مشارکت‌کننده می‌گوید. هرکدام از فصل‌ها حاوی تعداد زیادی عکس و تصویر هستند که بسیاری از آن‌ها حاصل پروژه‌هایی وسیع در تهران و مشارکت دانش‌آموزان متعددی است که از ابتدای شروع «منوکسید تهران» به تدریج، اما با شتابی فزاینده، جزئی مهم‌تر، فعال‌تر و پویاتر از میدان دید پروژه، شکل‌گیری مراحل و توسعه‌ی آن می‌شدند. این کتاب همچنین شامل اسناد، تصاویر گرافیکی و عناصر دیگری است که در تکمیل و تقویت روایت کتبی نقشی اساسی دارند. کتاب، چند پیوست نیز دارد: سه مقاله درباره‌ی «منوکسید تهران»، نگاهی به طرح‌های تحقق نیافته، خط سیر زمانی پروژه و نقشه‌ای از تهران که روی آن محل انجام قسمت‌های مختلف پروژه مشخص شده است.

‎اطلاعات تکمیلی کتاب:
‎ دبیر و تدوین‌گر: اشکان زهرایی
‎ ناشر: مرکز مطالعات و فرهنگ ایران سموئل ام. جردن، دانشگاه کالیفرنیا، ایرواین
‎مترجم انگلیسی: اشکان زهرایی
‎طراح‌کتاب: امیر مقتدا در را استودیو
‎عکاسان پروژه: سمانه غلام‌نژاد، کامیار مینوکده، نگار فرجیانی، جلال سپهر، محمودرضا نوربخش، مسیح مستأجران
‎گیاه‌شناسان: شهروز حکیمی، پرنیان محمودزاده طوسی

حقوق تصاویر متعلق به پروژه منوکسید تهران است. عکاس:سمانه غلام‌نژاد