«هنر، آسودگی نیست»؛ نمایشی مروری از آثار واندا چِوکوفسکا

واندا چوکوفسکا (Wanda Czełkowska) یکی از شخصیت‌های کلیدی هنر آوانگارد لهستان بود که حتی تا چندی پیش هم آثارش موردتوجه تاریخ هنر قرار نمی‌گرفت.

این هنرمند دانش‌آموخته‌ی آکادمی هنر‌های زیبای کراکوف بود و برای ارائه‌ی آثارش از مجسمه‌سازی، چیدمان، عکاسی، نقاشی، طراحی و ... بهره می‌گرفت. او که کار حرفه‌ای خود را از اواخر دهه‌ی ۵۰ میلادی در کراکوف آغاز کرد، نقش مهمی در توسعه‌ی هنر مفهمومی کشور لهستان داشت.

 چوکوفسکا از اعضای گروه دوم کراکوف (Second Kraków Group) بود. اغلب از وی به‌عنوان هنرمندی یاد می‌شود که مسیری متمایز را می‌پیمود. آثار چوکوفسکا برخلاف هم‌عصرانش، آلینا شاپوچنیکوف (Alina Szapocznikow) و ماگدالنا آباکانوویچ (Magdalena Abakanowicz)، در خارج از کشور لهستان ناشناخته ماند.

از معروف‌ترین آثار این هنرمند می‌توان به مجموعه‌ای به نام «سرها» (Heads) اشاره کرد که توانایی او را در پیوند زدن هنر فیگوراتیو و انتزاعی به نمایش می‌گذارد. چوکوفسکا از اوایل دهه‌ی ۷۰ میلادی به هنر مفهومی رو آورد. مهم‌ترین آثار هنر مفهومی او چیدمان‌هایی هستند با عنوان «میز» (Table) (۱۹۷۱-۱۹۶۸) و «حذف کامل مجسمه به‌مثابه مفهومی از شکل» (Absolute Elimination of Sculpture as a Notion of Shape) (۱۹۷۲).

او برای پروژه‌ی «حذف کامل مجسمه به‌مثابه مفهومی از شکل» موفق به کسب جایزه‌ی بخش نقد و اطلاعات هنری (Award of the Critique and Artistic Information Section) از انجمن روزنامه‌نگاران لهستان شد. هم‌چنین دو بار بورسیه‌ی تحصیلی وزارت فرهنگ و میراث ملی را دریافت کرد. 

با این وجود که او خودش را مجسمه‌ساز می‌دانست، ولی در حوزه‌ی نقاشی نیز فعالیت می‌کرد. نمایش «هنر، آسودگی نیست» اولین نمایش مروری واندا چوکوفسکا در خارج از لهستان است و از تاریخ ۱۵ جولای تا ۲۶ نوامبر ۲۰۲۳ درموزه‌ی سوش سوئیس (Muzeum Susch) پابرجاست.

این نمایش، کارهایی از چوکوفسکا را با مفهومی از کشمکشی دائمی بین بدن، ذهن و فضا در معرض دید می‌گذارد. «هنر، آسودگی نیست» هم‌چنین چشم‌اندازی از حرفه‌ی هنری چوکوفسکا را ارائه می‌دهد و بر نقش اساسی او در توسعه‌ی مجسمه‌سازی اروپای پس از جنگ تأکید می‌ورزد. 

تصویر کاور و اسلایدر: 

• www.muzeumsusch.ch