مروری بر هفته‌ی هنر برلین

از ۱۰ تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۵، بار دیگر برلین مرکز توجه صحنه‌ی هنر معاصر جهان شده است. هفته‌ی هنر برلین که هر سال با مجموعه‌ای گسترده از نمایشگاه‌ها، پروژه‌های شهری، آرت‌فرها و برنامه‌های موازی برگزار می‌شود، امسال نیز میزبان گالری‌ها، هنرمندان، مجموعه‌داران و علاقه‌مندان از سراسر جهان است. در این رویداد پنج‌روزه علاوه بر نمایش آثار هنرمندان تثبیت‌شده، بستری برای تجربه‌گرایی و معرفی صداهای تازه نیز فراهم شده‌است.

در این رویداد، دوازدهمین دوره‌ی آرت‌فر Positions Berlin که در فرودگاه تمپلهوف افتتاح شده‌است؛ این آرت‌فر در کنار برنامه‌هایی چون Gallery Night، فضایی برای تعامل میان صحنه‌ی رسمی و مستقل هنر فراهم کرده و امکان کشف استعدادهای نو را در سراسر شهر مهیا ساخته است. همچنین پروژه‌هایی چون Open Houses فرصت بازدید از مجموعه‌های خصوصی و کمتر در دسترس برلین را برای عموم فراهم کرده‌اند.

در این میان، می‌توان به حضور هنرمندان ایرانی در هفته‌ی هنر برلین نیز اشاره کرد. نمایشگاه گروهی «عملیات یکی‌سازی»  با مشارکت هشت هنرمند و دو کالکتور برگزار می‌شود و آثاری را به نمایش می‌گذارد که به موضوعاتی چون هویت، حافظه و مبارزات اجتماعی-سیاسی در بستر غرب آسیا می‌پردازند. 

در این پروژه، ریحانه میرجهانی با اثری تعاملی به بازاندیشی مفهوم عاملیت در شرایط فشار اجتماعی می‌پردازد. یاسمین نوربخش با نقاشی‌های چندلایه‌ی خود به بازنمایی برداشت‌های تحریف‌شده توسط رسانه‌ها اشاره می‌کند، و سایه سیاح با مجموعه‌ی عکاسی‌اش، مواجهه‌ی فردی با محدودیت‌ها و تنش‌های اجتماعی را نشان می‌دهد.

همزمان، نمایشگاه دو نفره‌ی «حرکت میان ابهام و شفافیت» در گالری کورنفلد با آثاری از سیمین جلیلیان و یاسمن نوزری برگزار می‌شود. این دو نقاش ایرانی‌تبار، در آثار خود میان پوشیدگی و وضوح، انباشت و محو، حرکتی سیال ایجاد می‌کنند؛ حرکتی که بازتابی از تجربه‌ی مهاجرت، جابه‌جایی و گفت‌وگو میان فرهنگ‌هاست.

در کنار این‌ها، چیدمان «قدرت نرم» اثر آناهیتا صدیقی با بهره‌گیری از کوزه‌های ایرانی سده‌های شانزدهم تا نوزدهم، مداخله‌های گیاهی و ترکیب صوتی ۳۶۰ درجه، فضایی چندلایه از حافظه‌ی فرهنگی، فمینیسم و مقاومت اجتماعی را پیش چشم مخاطب می‌گذارد.

برنامه‌های هفته‌ی هنر برلین در روز پایانی با گفت‌وگوهای هنرمندان، اجراهای زنده و تورهای ویژه‌ی نمایشگاهی به پایان می‌رسد. مشارکت هنرمندان ایرانی در این رویداد، نشان‌دهنده‌ی جایگاهی رو‌به‌رشد در صحنه‌ی بین‌المللی است؛ جایگاهی که برلین با بستر چندفرهنگی خود، بیش از پیش آن را محیا می‌کند.

منبع:

• https://berlinartweek.de
• https://sumac.space
• https://www.smacgallery.com

تصویر کاور و اسلاید:

• https://berlinartweek.de