مریم کاظم‌زاده، عکاس جنگ عراق و ایران، درگذشت

مریم کاظم‌زاده (متولد 1335)، عکاس جنگ عراق و ایران، صبح امروز 4 خرداد 1401 در 66 سالگی بر اثر عوارض ابتلا به سرطان درگذشت.

کاظم‌زاده نخستین عکاس زن ایرانی بود که در سال 1358 از طرف روزنامه‌ی انقلاب اسلامی به‌عنوان عکاس‌ـ خبرنگار عازم مناطق غربی ایران شد و تا آبان همان‌سال در بیش‌تر درگیری‌های کرمانشاه و کردستان حضور داشت. با شروع جنگ در مهرماه 1359، کاظم‌زاده با گروه «دستمال‌سرخ‌ها» همراه شد و توانست عکس‌هایی ماندگار و تاریخی از حوادث منطقه‌ی سرپلِ ذهاب به ثبت برساند. عکس‌های کاظم‌زاده طیف وسیعی از موضوعات مرتبط با جنگ در آن دوران را دربرمی‌گیرند: از جمله آمادگی‌های مردمی جهت مقابله با نیروهای دشمن، کوچ اجباری ساکنان مناطق جنگ‌زده، تقسیم سلاح‌های غنیمتی بین مدافعان شهر و انتقال اسرای جنگی به مراکز تعیین‌شده، فرماندهان حاضر در منطقه و خودروهای زرهیِ خودی و غیرخودی، اتفاقات پشت میدان نبرد و تابوت‌های آماده برای انتقال اجساد. او هم‌چنین در سال 1365 به محورهای جنوبی‌تر استان خوزستان رفت و در شهرهای اهواز، دزفول، سوسنگرد و شوشتر به ثبت ویرانه‌های باقی‌مانده از جنگ پرداخت.

کاظم‌زاده را نخستین (و شاید تنها) عکاس زن جنگ در ایران می‌دانند که تصاویر مهمی از آن دوره به‌جا گذاشته است. او در کنار عکاسی، کار خبرنگاری را نیز دنبال می‌کرد. گزارش «دستمال‌سرخ‌ها چه کسانی هستند؟» از نخستین نمونه‌ گزارش‌های او از دوران جنگ است.