نورالدین زرین‌کلک

نورالدین زرین‌کلک (متولد ۱۳۱۶) کارگردان، نویسنده و تصویرگر انیمیشن و کتاب کودکان است که با عنوان «پدر انیمیشن ایران» شناخته می‌شود. او موسس انجمن بین‌المللی انیمیشن ایران (آسیفا)، نخستین مدرسه پویانمایی در ایران و بنیان‌گذار این رشته در دانشگاه فارابی تهران بوده است. 

نورالدین زرین‌کلک در مشهد متولد شد و در کودکی به تهران نقل مکان کرد. او همزمان با تحصیل در دبیرستان، در کلاس‌های نقاشی و طراحی هنرستان کمال‌الملک شرکت کرد و پس از یادگیری هنر توسط استادانی چون محمود اولیاء، محمدعلی زاویه و محمد مهردان، از نوجوانی کار در حوزه گرافیک و تصویرسازی را آغاز کرد. زرین‌کلک در دوران دانشگاه به تحصیل در رشته داروسازی در دانشگاه تهران پرداخت و در سال ۱۳۴۰ با مدرک دکترا فارغ‌التحصیل شد. او در سال اول دانشجویی در کنکور دانشکده هنرهای زیبا شرکت کرد و پذیرفته شد اما به دلیل قوانین موجود در نظام آموزشی نتوانست همزمان در رشته هنر تحصیل کند. 

پس از اتمام دانشگاه زرین‌کلک فعالیت در حوزه تصویرسازی کتاب‌ و گرافیک را در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ادامه داد. او پس از مدتی به حمایت این کانون به بلژیک سفر کرد و تا سال ۱۳۴۸ در آکادمی هنرهای زیبای سلطنتی بلژیک در رشته انیمیشن درس خواند. 

پس از بازگشت به ایران، نورالدین زرین‌کلک در سال ۱۳۵۳ نخستین مدرسه انیمیشن ایران را تاسیس کرد. او به‌همراه تعدادی از هنرمندان هم‌دوره خود، از جمله فرشید مثقالی، علی‌اکبر صادقی، مرتضی ممیز و آراپیک باغداساریان، در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان توانستند تحولات شگرفی در حوزه انیمیشن ایران را رقم بزند؛ در سال ۱۳۵۶ زرین‌کلک رشته انیمیشن را در دانشگاه فارابی تهران، که امروزه با نام دانشگاه هنر شناخته می‌شود به رسمیت گذاشت. 

کتاب‌های «هزار بیشه ملانصرالدین»، «امیر ارسلان»، «قصه‌های مثنوی» و «قضیه فیل و فنجان»، کتاب‌های درسی اول تا چهارم دبستان، کتاب «آ اول الفباست»، «کارخانه‌ی همه‌کاره» و دو کتاب «دبیرستان اسدآبادی» و «فکاسی‌های خانگی» که توسط نشر اچ اند اس مدیا لندن به چاپ رسیده است و... تعدادی از شاخص‌ترین آثار تصویرسازی شده توسط نورالدین زرین‌کلک هستند.

همچنین از انیمیشن‌های نورالدین زرین‌کلک می‌توان به انیمیشن‌های «تداعى»، «اتل متل»، «دنیاى دیوانه دیوانه دیوانه»، «امیر حمزه دلدار و گور دلگیر»، «چشم تنگ دنیادار» و بسیاری دیگر اشاره کرد. 

این هنرمند برنده جوایز بسیاری ازجمله دیپلم افتخار هانس کریستین آندرسن برای کوشش‌های عمرانه در تصویرسازی کتاب کودک، لوح تقدیر نمایشگاه کتاب بولونیا، جایزه موزه ایلوستراسیون توکیو، عنوان جواهر قرن بیستم از فستیوال بین‌المللی فیلم آنسی فرانسه، جایزه بهترین سناریو فستیوال سالونیکى، لوح افتخار فستیوال بین المللى فیلم شیکاگو، جایزه بهترین سناریو فستیوال بین المللى اوبرهاوزن آلمان و دیپلم افتخار فستیوال بین المللى فیلم پاریس و... بوده است.  

تدریس رشته انیمیشن در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، تاسیس انجمن بین‌المللی پویانمایی ایران (آسیفا) در سال ۱۳۵۶ و سال‌ها فعالیت به‌عنوان عضو هیئت مدیره و رییس این انجمن از دیگر فعالیت‌های شاخص وی بوده است. 

نورالدین زرین‌کلک در سال ۱۳۸۶ از کار تدریس در دانشگاه عزل شد و پس از مدتی به آمریکا مهاجرت کرد. تعدادی از آثار این هنرمند در نمایش انفرادی «دیدار» در گالری شیرین تهران در سال ۱۳۹۵ به نمایش درآمد. همچنین نمایش گروهی «دورنما» در گالری جاوید تهران در سال ۱۳۹۹ میزبان تعدادی از آثار وی بوده است.