گزارشی از گالری‌گردی در ۱۹ فروردین ۱۴۰۱

در تاریخ ۱۸ و ۱۹ فروردین‌ماه گالری‌های تهران میزبان نمایش‌های جدیدی بودند که با سر زدن به برخی از آن‌ها، گزارشی از فضای نمایش و آثار ارائه‌شده ترتیب داده‌ام. ‎نمایش‌هایی که این هفته از آن‌ها بازدید کرده‌ام در گالری‌های زیرزمین دستان، پلاس2، طراحان آزاد، هما، اُ و پروژه‌های آران در حال برگزاری هستند که به‌ترتیب به هر یک خواهم پرداخت.

در گالری‌گردی این هفته، فریدون آو با دو نمایش انفرادی و یک نمایش‌گردانی در صدر لیست هنرمندان فعال قرار می‌گیرد. بازدید خود را از شمال شهر که زیرزمین دستان و پلاس 2 در آن‌جا قرار دارند، شروع کردم. هر دو نمایش این گالری‌ها از ۱۹ فروردین تا ۱۶ اردیبهشت برقرار هستند. زیرزمین دستان میزبان آثار فریدون آو با عنوان «هوا 1400» است. در این نمایش ۲۷ اثر از هنرمند ارائه شده است؛ ۲۶ بوم در ابعاد بزرگ و کوچک با زمینه‌ی تیره و یک مجسمه‌ی آلومینیومی.

پس از ورود به فضای گالری، دیوار روبه‌رو با 6 اثر مختلف خودنمایی می‌کند. این نقاشی‌ها در ابعاد متفاوت و بدون نظم خاصی کنار یکدیگر چیده‌ شده‌اند. وجود نوعی پالت‌ رنگی ساختگی روی این بوم‌ها، یکی از مواردی است که جلب‌توجه می‌کند.

۱۹ اثر دیگر با نظم به‌خصوص و در یک ردیف بر دو دیوار از گالری قرار گرفته‌اند. پاستل‌های رنگی این‌بار در زمینه‌ی تیره، مانند گل‌های مختلف، نظر مخاطب را جلب می‌نمایند. تقابل این زمینه‌ی سیاه و پاستل‌های رنگی می‌تواند مانند نوری در تاریکی عمل کند. شاید با توجه به زمان خلق این آثار، یعنی دوران قرنطینه، بتوان آن‌ها را نمادی از نور و امید در دوران سیاهی دانست. در وسط گالری یک مجسمه‌ی آلومینیومی قرار گرفته که ترکیبی از سر انسان و یک قوچ است.  

پلاس2 هم مانند زیرزمین دستان بخشی از آثار آو را با عنوانی دیگر در خود جای داده است. «آثار اخیر در دوران قرنطینه» متشکل از ۲۹ نقاشی و ۲ مجسمه‌ی آلومینیومی است.

نقاشی‌های این نمایش غالباً دارای رنگ‌های سبز و آبی هستند و در قسمت بالایی بسیاری از بوم‌ها سه واژه‌ی Water ،Tree و Spring به چشم می‌خورد. درختان و در کل طبیعت‌ انتزاعی به‌تصویردرآمده در این آثار می‌تواند نشئت‌گرفته از دوری و انزوای هنرمند و به‌طورکلی انسان‌ها از محیط‌های طبیعی باشد که در بیانیه‌ی نمایش از آن با عنوان «زیست‌هراسی» نام برده شده‌ است. درختان این نمایش سعی در رویش و سر از خاک برآوردن دارند و این می‌تواند مقابله‌ی هنرمند با وضعیت کنونی جهان را یادآوری کند.

باقی نمایش‌هایی که این هفته به آن‌ها سر زده‌ام در گالری‌های مرکز شهر برقرارند. طراحان آزاد، به‌عنوان یکی از گالری‌های باسابقه‌ی تهران، مقصد بعدی من بود. این گالری میزبان نمایشی با عنوان «دوسالانه‌ی محمد سیاه‌قلم» است که از تاریخ ۱۹ فروردین تا ۳۱ام همین‌ماه برقرار خواهد بود. این دوسالانه که اولین دوره‌ی خود را می‌گذراند، نمایشی گروهی از آثار 46 هنرمند مختلف ترتیب داده است که هر یک به‌نوعی سعی در پیوند نگارگری ایرانی و نقاشی مدرن داشته‌اند. توجه به نقاشی مینیاتور از ویژگی‌های بارز ۶۰ اثر ارائه‌شده در این نمایش است. در برخی از آثار این نمایش به‌وضوح نگارگری ایرانی با آثار معروف تاریخ هنر ترکیب شده‌ و به خلق یک اثر جدید انجامیده است. تنوع بالای این آثار و نگاه‌های بسیار متفاوت و درعین‌حال هم‌سو، از نکات مهم این نمایش به شمار می‌آید. 

گالری هما را مقصد‌ بعدی خودم قرار دادم. نمایش «چهارده هنرمند از سده‌ی چهاردهم» در گالری هما، آثار ۱۴ هنرمند در رسانه‌های متفاوت مانند عکس، نقاشی، مجسمه و ترکیب مواد را به نمایش گذاشته است. این رویداد توسط فریدون آو نمایش‌گردانی شده‌ و این هنرمند طبق عادت همیشگی‌اش سعی بر ارائه‌ی آثار هنرمندان نوظهور و جوان داشته است.  این نمایش از تاریخ ۱۸ فروردین آغاز شده و تا ۱۱ اردیبهشت برقرار است. 

پس از هما به گالری نزدیک آن یعنی اُ سر زدم. نمایش «گفت‌وگو با دیگری» از تاریخ ۱۹ فروردین با نمایش‌گردانی علی نصیر میزبان آثار هنرمندان جوانی چون دنیا حسینی‌وند عالی‌پور، ایمان رضایی، مهداد علیزاده، پگاه کشمیرشکن و ام. اسمارت است. آثار این نمایش با تمرکز بر مفاهیمی چون «جابه‌جایی»، «مکان»، «هویت ملی» و «خانه» گردآوری شده‌اند. علی نصیر با ارائه‌ی این آثار سعی داشته هنر مدرن ایران را نمایش دهد و هم‌چنین به هرچه بیش‌تر دیده‌ شدن هنرمندان ایرانی ساکن خارج از کشور کمک کند. آثار موجود در این نمایش از رسانه‌های مختلفی چون نقاشی، ویدیو، ترکیب مواد، عکس، مجسمه و چیدمان تشکیل شده‌اند. نکته‌ی جالب‌توجه درباره‌ی نقاشی‌های ارائه‌شده در این رویداد، رنگ‌های بسیار روشن و طرح‌های گاه بازیگوشانه‌ی به‌کاررفته در آن‌هاست. این نمایش تا 30 فروردین ماه برقرار است. 

مقصد آخر من خیابان نوفل لوشاتو و گالری آران بود. «خلق مداوم» که مجموعه آثار مریم فرشاد را به نمایش می‌گذارد، از تاریخ ۱۹ فروردین تا ۲ اردیبهشت در این گالری پابرجاست. این نمایش متشکل از چندین نقاشی، ویدیو و چیدمان است. آثار این مجموعه همواره در جنبش و تحرک هستند، حتی نقاشی‌های ساکنِ آن!

طبق عنوان نمایش، این آثار در حال خلق شدن، تحول و تکامل مداوم به سر می‌برند. رنگ غالب سبز و آبی در تابلوهای انتزاعی این نمایش، نمادی از زمین و آسمان است. در سازه‌ای متحرک، یک میله‌ی آهنی در حال‌ چرخش، با سه سرِ گرد خود بر صفحه‌ای چوبی قرار دارد. در نقاطی از این صفحه‌ی چوبی آثاری از تولد، زندگی و مرگ به چشم می‌خورد؛ سه‌گانه‌ای که بدون حضور هر یک از اجزای دیگرش بی‌معنی خواهد بود.

بین دو سالن ویدیویی در حال‌ پخش است. این ویدیو خلق و تکامل گردویی را به نمایش می‌گذارد. به نظر می‌رسد هنرمند با هم‌نشینی این گردو در کنار دیگر آثار و به‌خصوص نقاشی‌های بزرگ با مناظر وسیع، سعی در نشان دادن تکامل و خلق مداوم در آثار کوچک و بزرگ را داشته است. اصوات شبیه‌سازی‌شده از ستارگان نوترونی جنبش، تکامل و دگرگونی این گردو را در ویدیو همراه کرده است و همین موضوع می‌تواند مهر تأییدی باشد بر تأکید هنرمند در هم‌نشین کردن مخلوقات کوچک و بزرگ و نشان دادن مفاهیم فوق در هر یک.