نقاشی‌های الا واکر: ادای دینی فمینیستی به هنر قرون‌وسطایی

الا واکر زنی سی‌ساله‌ است، منچستر به دنیا آمده و حالا ساکن لندن است. وجهه‌ای کلاسیک از سفیدپوست اروپایی را نمایندگی می‌کند که شیفته‌ی فرم و ظرافت هنر قرون‌وسطایی‌ است. روایت، نمادها و تکنیک تصویری نقاشی‌های اروپای تشریفاتی خوراک هنری زن جوان است. در مصاحبه‌ای اعتراف می‌کند که اغلب از روی دست کتاب‌های تاریخی مشق نقاشی برمی‌دارد و نسخه‌های خطی تذهیب‌شده، مجسمه‌ها و موزاییک‌ها را مجموعه می‌کند برای مطالعه. بااین‌حال آن‌چه واکر خلق می‌کند همان‌اندازه که مقید به ارجاعات تاریخی است، فراتاریخی هم می‌تواند قلمداد شود. هنرمند آن‌چه از شمایل‌نگاری، الگوها و تزئینات تاریخی فهم کرده را از آنِ خود کرده است؛ شهروند لحظه‌ی هنری بودن در آثار واکر، نه‌تنها در فرم، بلکه در محتوا هم قابل‌پیگیری‌ است.

با اثر متأخر «ملکه‌ی شب» شروع کنیم. «ملکه‌ی شب» (2022) گروه کُری سه‌نفره را تصویر کرده که به شمایلی بی‌چهره خیره مانده‌اند، صورتک به سنت قرون‌وسطایی لباس پوشیده و در قلب سوراخی دارد که سوژه‌ی تماشای آوازخوان‌هاست. چهره‌ها نیم‌رخ خود را به مخاطب نشان می‌دهند که تداعی‌کننده‌ی شمایل‌نگاری قرون‌وسطایی‌ است، بااین‌حال کافی است به کفش‌ها، جواهرات و مهم‌تر از همه جنسیت سوژه‌های نقاشی توجه کنید. واکر نماینده‌ی صدای غایب است، آن هم به‌شکلی این‌دورانی. هنرمند رندانه تمثیل‌های قرون‌وسطایی را با مصیبت‌های زن‌بودن در روزگار خود ترکیب کرده، چرا که معتقد است به‌رغم همه‌ی آن‌چه که زنان دست یافته‌اند، هم‌چنان می‌توان بین عصر او و قرون‌وسطی شباهت‌های بسیاری در تنگ‌نظری جنسیتی پیدا کرد.

مجموعه‌ی «تئاتر فضائل و رذائل» ادای دینی است به روایت‌گری به‌سبک قرون‌وسطایی. واکر در ده تابلو، آن‌چه بر دیوارهای کلیسای کوچک اسکروگنی (1305) توسط جوتو در پادوآ ایتالیا منقوش شده را بازآفرینی کرده است. کلیسای اسکروگنی مسیح را از بشارت مادر باکره تا مصلوب شدن به‌تصویر کشیده است، واکر شخصیت‌های خودش را در قالبی مشابه روایت کلیسا ریخته و چهره و لباس‌هایی قابل‌تأمل به آن‌ها پوشانده است.

منظور از تأمل هم دقیقاً همان پرسش‌گری جنسیتی‌ است که پیش‌تر در «ملکه‌ی شب» به آن اشاره شده بود. برای‌مثال در اثر «گروه» زنی بی‌چهره با بدنی نیمه‌‌برهنه تصویر شده که زخم‌هایی عیان بر بدن دارد. دو زن دیگری که بالای سر او ایستاده‌اند کمربند‌های پهن و لباس‌هایی به‌تن دارند که به بخشی از گوشت بدن‌شان بدل شده است؛ ارجاعی دقیق به گروتسک قرون‌وسطایی، رنجی زنانه در تن‌دادن به استانداردهای جنسیتی پوشش که در قالبی تاریخی به‌تصویر درآمده است.

اثر »حماقت» ساختارشکنی‌ای آشکار و بی‌پرواست. زنی رنجور در میانه‌ی اثر قرار داده شده که مفهوم قربانی قرون‌وسطایی را برای مخاطب تداعی می‌کند. تبعید، رنج و مرگ قربانی فرصتی است برای سایر اعضای گروه یا جامعه تا پیوند خود را تحکیم بخشند. زن‌های دیگر از گل‌های لباس زن رنج‌کشیده به هم هدیه می‌دهند و به ناظر بیرونی خیره‌اند. عنوان اثر با درکی دریدایی دوپهلو و دیگری‌محور است. دریدا معتقد است: «اخلاق به‌واسطه‌ی نسبتی که با کليت برقرار می‌کند، بايد مدام به‌عنوان جنبه‌ی اجتناب‌‌ناپذير وضعيت بشری و نياز حيرت‌انگيز آن به تصميم‌گيری قربانی شود.» به عنوان اثر برگردیم و به تکنیک قرون‌وسطایی بیان محتوا؛ آن‌چه هنرمند به آن ارجاع داده عیان است، نگاه متمرکز سوژه‌ها به ناظر بیرونی مسئولیت را متوجه بیرون، متوجه مایی که به جنسیت خنثی و بی‌تفاوت مانده‌ایم برشمرده و مخاطب را در فضایی اخلاقی قرار داده است.

منابع:

• www.artsy.net/article/artsy-editorial-ella-walkers-dynamic-paintings-offer-feminist-update-medieval-frescoes
• www.artsy.net/article/artsy-editorial-5-must-see-figurative-painting-view-online
• www.artsy.net/show/huxley-parlour-ella-walker-cosmati-floor-and-wax-fruit?sort=partner_show_position
• www.artnews.com/art-news/news/breaking-art-industry-news-september-2021-week-4-1234604986
• www.toa.st/blogs/magazine/in-the-studio-with-painter-ella-walker
• www.artsy.net/show/casey-kaplan-ella-walker-theatre-of-virtues-and-vices?sort=partner_show_position

تصویر کاور و اسلایدر:

• www.artsy.net