اولین نمایش «هنر مفهومی» در ایران

در خردادماه سال 1346 اولین چیدمان «هنر مفهومی» ایران در گالری سیحون به نمایش درآمد. این چیدمان که «آب‌باز زبردست» نام داشت، مجموعه‌ای چندرسانه‌ای از کامران دیبا بود؛ ترکیبی از دیوارها و جعبه‌های بزرگ که روی آن‌ها پیکر انسان به‌صورت شناور در آب، با اندازه‌ی طبیعی نقاشی شده و لوازم آب‌رسانی، مانند شیر و اتصالات و ابزار لوله‌کشی، آن‌ها را به هم متصل کرده بود.

به‌طور مداوم صدایی از ضبط‌صورت در فضای گالری پخش می‌شد که: «توجه! توجه! آب‌رسانی مورد تأیید اینجانبان است!»

نقاشی «غواص» پیکره‌ی تمام‌قد انسان قرمزرنگی را نشان می‌داد که به‌صورت کله‌پا روی زمینه‌ی سفید نقاشی شده و مچ‌دست او به‌پایین، که در آب آبی‌رنگ قرار داشت، سفید شده بود. در قسمت آب با رنگ فیروزه‌ای نوشته بود: «من مرد زیرآبی هستم. زیر آب کجاست؟» همچنین روی کمر این مرد یک ردیف 14 رقمی از اعداد به‌صورت برعکس نگاشته شده بود.

این مجموعه‌ی مفهومی نتیجه‌ی همکاری دیبا با چند هنرمند بود؛ خطاطی کارها را فرامرز پیلارام به‌عهده داشت و زن و مردی که در نوار ضبط‌صوت صحبت می‌کردند، غزاله علیزاده، نویسنده‌ی شناخته‌شده، و پرویز تناولی بودند. البته که چنین کار مفهومی در آن دوران، به‌دلیل فقدان پیش‌زمینه‌ی تاریخی برای درک آن، بسیار پیشرو بود و چندان به‌عنوان یک کار هنری جدی تلقی نمی‌شد.