اهدای جایزه‌ی فرهنگ و هنرِ «فوکوکا»ی ژاپن به شازیا سکندر

شازیا سِکندر (Shahzia Sikander)، هنرمند پاکستانی‌تبارِ ساکن نیویورک، موفق به دریافت جایزه‌ی فرهنگ و هنرِ «فوکوکا» (Fukuoka Arts and Culture Prize) در سال ۲۰۲۲ شد. این جایزه هر سال به‌منظور بزرگداشت فعالیت‌های فردی، گروهی و سازمان‌هایی که در زمینه‌‌ی فرهنگ و هنر مشغولند، به برگزیدگان اهدا می‌شود. جایزه‌ی فرهنگ و هنر فوکوکای ژاپن از سال ۱۹۹۰ به‌واسطه‌ی فوکوکا سیتی (دبیرخانه‌ی کمیته‌ی جایزه‌ی فوکوکا‌ـ Fukuoka City) تأسیس شده و فعالیت خود را بر شناخت هرچه بیش‌ترِ فرهنگ آسیایی و تقویت آن معطوف کرده است. 

شازیا سکندر یکی از هنرمندان پیشگام در زمینه‌ی نقاشی است که در طول فعالیت حرفه‌ایِ خود با گذر از سنت‌های نقاشی مینیاتوری پیشامدرن و کلاسیکِ آسیای مرکزی و جنوبی، سبک شخصی‌اش را دنبال می‌کند. کارهای او بیش‌تر به‌واسطه‌ی شکل جدیدی از نقاشی با عنوان «نئومینیاتور» (neo-miniature) شناخته می‌شود. او با گردآوریِ آثار سنتی و تاریخی در کنارِ کارهای هنری بین‌المللی و معاصر، به‌دنبالِ نوعی بازخوانی از روایت‌های شرق‌شناسانه (orientalistic) در تاریخ هنر غرب است.

شازیا سکندر از طریق نقاشی‌ها، موزاییک‌ها، هنرهای ویدیویی و مجسمه‌هایی که خلق می‌کند، به‌دنبالِ واکاویِ جنسیت، هویت فرهنگی، روایت‌های نژادی و تاریخ‌های دوران استعماری و پسااستعماری است. او مدرک کارشناسی هنر (B.F.A) خود را از کالج ملی هنر واقع در لاهور پاکستان (the National College of Arts) دریافت کرد. سکندر در پایان‌نامه‌ی خود با عنوان «طومار» (Scroll)، ایده‌های اولیه‌اش در خصوص جنبش نئومینیاتوری را مطرح کرد که بازتاب گسترده‌ای نیز در مطبوعات و نمایشگاه‌ها داشت. این هنرمند برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌ی هنرهای زیبا به آمریکا مهاجرت کرد و تابه‌امروز فعالیت هنری خود را در نیویورک ادامه داده است.

اهمیت این جایزه از نگاه مؤسسانِ آن، پیوندی است که بین فرهنگ‌‌های کشورهای آسیایی مختلف ایجاد می‌کند. کشورهای آسیایی با وجود پیشینه‌‌ی هنر باستانی و فرهنگی مخصوص خود، از اشتراکاتی نیز برخوردارند. برگزارکنندگان این جایزه تاکنون از 118 نفر از افراد فعال در حفظ و ترویج این فرهنگ غنی در زمینه‌های هنری تقدیر کرده‌اند. امسال نیز سی‌ودومین دوره‌ی آن برگزار شد که به بزرگداشت فعالیت‌های هنری شازیا سکندر اختصاص داشت.

کاور و اسلایدر: 

• Portrait by Daniel Gurton | Courtesy of Shahzia Sikander and Pilar Corrias