جدیدترین نمایش «آنسلم کیفر» در گالری «پانتین»

«شعر تنها واقعیت ممکن است. همه‌ی چیزهای دیگر توهم است.» آنسلم کیفر- 2021

«ادای احترام به شاعر» نمایشی از آثار جدید آنسلم کیفر، هنرمند شهیر آلمانی است که از 9 ژانویه تا 11 مه در گالری پانتین «تادائوس روپک» پاریس برپاست. در این نمایش مهیج 18 نقاشی بزرگ‌اندازه به تماشا گذاشته شده که با هم‌نشینی تصویر و زبان، به شاعران بزرگی چون پل سلان، اینگبورگ باخمن، اوسیپ ماندلشتام و آگوست فون پلاتن ادای احترام می‌کنند. 

این نمایش در امتداد نمایش دیگر کیفر در گرند پالاس افرمه است که به پل سلان اختصاص پیدا کرده؛ شاعری که تأثیر عمیقی بر عملکرد این نقاش در طول زندگی حرفه‌ایش داشته است.
برای آنسلم کیفر که پیش از نقاشی به نویسنده شدن فکر می‌کرد، شعرها «مانند چیزهایی شناور در دریا» هستند. او در روزنگاری‌های خود در سال 2017 نوشته: «شما از یک شعر به دیگری شنا می‌کنید. بدون شعرها شما بی‌جهت هستید، گم شده‌اید. شعرها دست‌آویزهایی هستند که چیزی بی‌کران در آن‌ها جمع می‌گردد.» اما پیش از شعر، نقاشی می‌آید. در این نقاشی‌ها پناهگاه‌هایی از دیوار اقیانوس اطلس، ساختمان‌های ویرانه، مزارع گندم و جنگل‌های پر از برف تصویر شده است. کیفر در همان‌حال که کار می‌کند، قطعاتی از اشعار را در ذهن خود نگه می‌دارد و «بازماندن شنوایی آن‌ها را با ماندگاری شبکیه‌ای تصویر» ترکیب می‌کند. 

کیفر در سراسر کار گسترده‌ی خود به تاریخ و حافظه، حفظ و فرسایش آن‌ها می‌پردازد. این هنرمند در دورانی که جنگ جهانی دوم رو به پایان بود متولد شد و زمانی که آلمان برای رویارویی با وحشت‌های جنگ و اعتراف به جنایات هولوکاست تغییرات بسیاری می‌کرد، رشد یافت. آثار او از این سال‌های سکوت بیرون می‌آیند؛ مانند یادگاری از آسیب‌های یک نسل. اشعار اینگبورگ باخمن و پل سلان به پوچی و اندوه به‌جامانده از جنگ صدا بخشیدند و واژه‌های آنان در سراسر آثار این نمایش نیز طنین‌انداز است. 

آنسلم کیفر اغلب طی چندین سال به نقاشی‌های خود باز می‌گردد، کم و زیاد می‌کند؛ تا حدی آن‌ها را با آتش و اسید از بین می‌برد یا در معرض هوازدگی قرار می‌دهد. او در مصاحبه‌ی اخیر خود گفته: «فکر می‌کنم یک نقاشی هرگز پایان نمی‌پذیرد؛ همیشه در حرکت است.» این چرخه‌ی آفرینش و تخریب، تمرینی برای هنرمند است و گاه اشیاء سه‌بعدی نمادین را نیز به کار اضافه می‌کند. او در این نمایش به رسانه‌ی شعر ادای احترام کرده و آن را کانونی از حافظه و تجربه دانسته است که می‌تواند خود را خارج از واقعیت‌های تاریخی و مادی بیان کند. نقاشی‌های لایه‌ای و متراکم کیفر، اشعار، اسطوره‌ها و تکه‌هایی از تاریخ را که در تخیل او زندگی می‌کنند، گرد هم می‌آورد و فضایی می‌سازد که در آن با پرسش‌های اساسی روبه‌رو شود که بشریت همچنان با آن‌ها مواجه است.