محمدحسین عماد

برقراری رابطه‌ای‌ متعادل میان حجم و فضای تهی با تکیه بر فرم‌های انتزاعی سیال، اصلی‌ترین ویژگی مجسمه‌های محمدحسین عماد (متولد ۱۳۳۶) است. این هنرمند که به عنوان یکی از پیشگامان هنر مفهومی در ایران شناخته می‌شود، در آثار خود کیفیتی شاعرانه و عرفانی را در قالبی نمادین به مخاطب القا می‌کند. 

محمدحسین عماد در اراک متولد شد. او از نوجوانی به صورت خودآموز هنر را دنبال کرد و با مطالعه‌ی آثار نقاشی در سبک‌های مختلف، مجسمه‌ها و کتاب‌هایی چون «شیوه طراحی» محسن وزیری مقدم، قواعد هنر را آموخت.

عماد فعالیت هنری خود را با طراحی از آثار هنرمندان غربی مکتب سوررئالیسم، هم‌چون موریس اشر و سالوادور دالی آغاز کرد و علاوه‌بر علاقه‌ی زیادی که به مفهوم پرسپکتیو داشت، به‌شدت تحت‌تاثیر چگونگی نمایش واقعیت و گریز از آن در آثار سوررئال بود. او به‌تدریج به حجم‌‌سازی روی‌آورد و سبک تازه‌ای در نمایش فرم‌های انتزاعی ارائه داد؛ این هنرمند طی سال‌ها تمرین و ممارست، به زبانی ناب و منحصربه‌فرد در مجسمه‌سازی دست یافته است.

محمدحسین عماد علاوه‌بر فعالیت در زمینه‌ی خلق آثار هنری، در سال ۱۳۶۰ به تدریس نقاشی در کانون آموزش و پرورش کودکان و نوجوانان اراک مشغول شد. او مدتی بعد در اوایل دهه‌ی ۱۳۷۰ کسب‌وکار خانوادگی را رها کرد و به‌همراه همسر و سه فرزندش به تهران رفت تا در کارگاهی که تهیه کرده بود به مجسمه‌سازی بپردازد.

به‌کاری‌گیری عنصر چوب به‌عنوان متریال غالب در بیشتر آثار این هنرمند و ایجاد حجم‌های انتزاعی توسط آن، ارتباطی نمادین میان طبیعت و هنر مدرن را القا می‌کند. از سوی دیگر، عنصر فلز نیز در بسیاری از مجسمه‌های عماد در ترکیبی متوازن با چوب قرار گرفته است. هم‌نشینی این دو کارماده‌ی طبیعی و صنعتی، در قالب فرم‌های سیال انتزاعی را می‌توان محور اصلی آثار محمدحسین عماد دانست؛ ترکیبی موفق که نمایشی هنرمندانه از ارتباط میان سنت و مدرنیته است.

آن‌چه گفته شد، دلیلی بر قرار دادن هنر محمدحسین عماد در دسته‌ی هنرهای مفهومی است. او با بهره‌گیری از دانش خود در زمینه‌ی سنت ایرانی و سبک‌های هنری غرب، نقطه‌ی تعاملی میان مفاهیم و فرم‌ها ایجاد کرده است. این هنرمند در طول سال‌های فعالیتش همواره شعر و هنر ایرانی، به ویژه اشعار مولانا را الهام‌بخش خود دانسته و کیفیت عارفانه برگرفته از آن‌ها در آثارش مشهود است.

علاوه‌بر کیفیت‌های مفهومی مجسمه‌های عماد، تأکید بر تعادل فرم در فضا از دیگر خصوصیات شاخص این آثار است؛ ارتباط و توازن میان فضاهای مثبت و منفی را می‌توان مهمترین ویژگی بصری آثار این مجسمه‌ساز دانست. فضای تهی در حجم‌های محمدحسین عماد به گونه‌ای در فرم‌ها رسوخ می‌کند که معنایی تازه به ماده و محیط اطراف آن می‌بخشد. وی هم‌چنین ارتباط اثر با فضا را، با بهره‌گیری از عناصر طبیعی به ارتباط با مخاطب پیوند می‌زند؛ بیننده با حرکت در اطراف مجسمه و قرار گرفتن در محیط نمایش آن، دریافت نور و سایه‌ها و صداهایی که از اثر ساطع می‌شود، مکالمه‌ای بی‌کلام، ساده و عمیق با ذهن هنرمند برقرار می‌کند.  

آثار حجمی محمدحسین عماد در چند مجموعه دسته‌بندی می‌شوند؛ مجموعه‌‌ی «مبارزه با فراموشی»، مجموعه‌ی «صادرات از ایران» که شامل آثاری متفاوت، در ابعادی به‌نسبت کوچک‌تر و یادآور جعبه‌های صادراتی و چمدان‌های مسافران است، مجموعه‌ی «سایه‌روشن» که در آن بر بازی‌های نور، سایه و حجم تأکید شده و مجموعه‌ی «پذیرش» که به‌صورت چیدمانی از آثار این هنرمند ارائه شده است. 

نخستین نمایش انفرادی آثار محمدحسین عماد در سال ۱۳۷۲ در گالری افرند برگزار شد و توجه زیادی را به خود جلب کرد. پس از شرکت در چندین دوره از دوسالانه‌ی مجسمه‌سازی تهران و ارائه‌ی آثارش در نمایش‌های گروهی و انفرادی متعدد، این هنرمند موفق به کسب دیپلم افتخار از فرهنگسرای بهمن تهران شد. عماد همچنین در سال ۱۳۸۴ به‌عنوان برنده‌ی دیپلم افتخار از چهارمین دوسالانه‌ی مجسمه‌سازی تهران، بهترین هنرمند این جشنواره و برنده‌ی جایزه‌ی مجله‌ی هنری تندیس شناخته شد. محمدحسین عماد اکنون دارای دکترای افتخاری از وزارت فرهنگ و یکی از اعضای انجمن مجسمه‌سازان ایران است.

مجسمه‌های شهری محمدحسین عماد از دیگر آثار قابل‌توجه وی هستند که از شاخص‌ترین آنها می‌توان به مجسمه «پروفسور حسابی» اشاره کرد.

در سال ۱۳۸۸ گالری اثر تهران کتاب «مجسمه‌های محمدحسین عماد» را منتشر کرد که شامل یادداشت‌هایی از مهدی حسینی، بهنام کامرانی و هلیا دارابی در نقد و بررسی آثار این هنرمند است.

نمایش انفرادی آثار این هنرمند در سال ۱۴۰۰ در گالری آریانا تهران، نمایش‌های انفرادی «یادآوری» و «منتهای کمال نقصان است» در پروژه‌های ۰۰۹۸۲۱ تهران، نمایش‌های «شعاع»، «تهی فعال» و شرکت در بسیاری از نمایش‌های گروهی شاخص، از فعالیت‌های وی در سالهای اخیر بوده است. نمایش انفرادی «تکرار و تفاوت» محمدحسین عماد نیز به‌تازگی در سال ۱۴۰۲ در گالری بستان تهران برگزار شد. آثار این هنرمند تاکنون در آرت‌فرهای داخلی و بین‌المللی زیادی ازجمله آرت‌فر تیرآرت، آرت‌فر آرت دبی، من آرت‌فر پاریس به نمایش درآمده و هم‌چنین در چندین دوره از حراج تهران به‌فروش رفته است.