احمد اسفندیاری

احمد اسفندیاری (۱۳۰۱-۱۳۹۱) نقاش نوگرا و از پیشگامان هنر مدرن در ایران بود. آثار این هنرمند مسیری از واقع‌گرایی مکتب کمال‌الملک تا امپرسیونیسم و هنر انتزاعی اروپا را طی کرده و درنهایت به زبانی ویژه که می‌توان آن را پیوندی میان سنت و مدرنیته دانست دست یافته است.

وی در تهران و در خانواده‌ای هنرمند متولد شد. از کودکی به هنر علاقه نشان داد و با شرکت در کلاس‌های نقاشی یکی از شاگردان کمال‌الملک زندگی حرفه‌ای خود را آغاز کرد. او در سال ۱۳۲۴ و با تشویق علی‌محمد حیدریان به دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت و در رشته‌ی نقاشی به تحصیل ادامه داد. در دوران دانشجویی با سبک امپرسیونیسم آشنا شد و گرایش زیادی به آن نشان داد. نمایش مناظر طبیعی، طبیعت بی‌جان و تصاویری از افراد جامعه درحال انجام کارهای روزمره از موضوعات تکرار شده در آثار احمد اسفندیاری هستند.

نقاشی‌های احمد اسفندیاری از نظر سبک، استفاده از رنگ‌های ناب و بازی نور و سایه متأثر از هنر مدرن اروپا، به‌ویژه امپرسیونیسم بوده است؛ با این وجود آثار او همواره موضوعاتی برگرفته از فضاهای سنتی، طبیعت و مردم ایران را نمایش می‌دهد. از سوی دیگر، ساده‌سازی فرم‌ها، ساختار بندی دقیق سطوح و استفاده از خطوط دورگیری در آثار اسفندیاری کیفیتی طراحی‌گونه را ایجاد کرده که می‌توان آن را برگرفته از آموزه‌های مکتب کمال‌الملک دانست.

شیوه‌ی خاص وی در دورگیری فرم‌ها با خطوط تیره و تاکید بر استفاده از طیف رنگی آبی از شاخص‌ترین خصوصیات آثار احمد اسفندیاری است؛ او که به «نقاش آبی‌ها» شهرت یافته، این رنگ را در تمامی آثار خود به‌عنوان رنگ غالب قرار داده و تصویری آرام‌بخش و رویاگونه را به مخاطب عرضه کرده است.

احمد اسفندیاری پس از پایان تحصیلات خود، به همراه جواد حمیدی در کارگاهی مشترک به نقاشی ادامه داد. در سال ۱۳۲۸ در کنار هنرمندانی چون حسین کاظمی، محمود جوادی‌پور و مهدی ویشکایی در نمایش گروهی انجمن فرهنگی ایران و فرانسه شرکت کرد. کمی بعد گالری «آپادانا»، نخستین گالری خصوصی در تهران افتتاح شد و آثار بسیاری از هنرمندان نوگرای ایران از جمله احمد اسفندیاری را به نمایش گذاشت.

احمد اسفندیاری پس از فارغ‌التحصیلی علاوه‌بر نقاشی به تدریس در دبیرستان‌ها مشغول شد. او در سال ۱۳۳۴ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد و در هنرستان هنرهای زیبا به مدت سه سال فعالیت کرد.

آثار احمد اسفندیاری در پنج دوره‌ی بی‌ینال نقاشی تهران، نخستین نمایشگاه بین‌المللی تهران و نمایش گروهی «هنر معاصر ایران، از آغاز تا امروز» در انجمن ایران و آمریکا در سال ۱۳۵۴ به‌نمایش درآمد. از آن زمان وی در نمایش‌های متعدد بسیاری شرکت داشته و به‌عنوان یکی از باسابقه‌ترین هنرمندان مدرن ایران شناخته می‌شود.

احمد اسفندیاری در سال ۱۳۹۱ در اثر کهولت سن درگذشت. آثار او طی سال‌های اخیر در نمایش‌های گروهی و هم‌چنین چندین دوره از حراج تهران ارائه شده و به‌فروش رفته است.