رضا بانگیز

رضا بانگیز (متولد ۱۳۱۶) از هنرمندان نوگرای ایران با زبانی ساده، مدرن و گاه طنزآلود، صحنه‌هایی برگرفته از زندگی عامیانه و داستان‌های فولکور ایرانی را روایت می‌کند. نمایش عناصر فرهنگی و اجتماعی، مذهبی و اساطیری با الهام از اشعار و افسانه‌های ایرانی موضوع اصلی آثار رضا بانگیز است.

بانگیز در تهران متولد شد و در هنرستان هنرهای زیبای پسران از استادانی چون شکوه ریاضی، هانیبال الخاص و مارکو گریگوریان هنر آموخت. پس از پایان تحصیلات هنرستان و دریافت دیپلم هنر در سال ۱۳۴۰ برای مدتی به انگلستان رفت و پس از بازگشت به ایران به تدریس نقاشی در هنرستان میرک تبریز مشغول شد. بانگیز آثار بسیاری شامل چاپ، نقاشی و مجسمه خلق کرد و برنده جایزه دومین و چهارمین بی‌ینال نقاشی تهران، و همچنین برنده بورسیه فرصت مطالعاتی یک ساله در فرانسه شد و به عنوان یکی از هنرمندان پیشرو در هنر مدرن ایران به شهرت رسید. بانگیز همچنین بیش از پنجاه سال به عنوان مدرس هنر تدریس کرده و درجه یک هنری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران را دریافت کرده ‌است.

در میان تمامی آثار رضا بانگیز، هنرمندی که با عنوان «استاد لینوکات» نیز خوانده شده، تکنیک چاپ‌ را می‌توان شاخص‌ترین تکنیک در آثار او دانست؛ زبان اکسپرسیو، طرح‌های ساده و روایتگری عامیانه در چاپ‌های رضا بانگیز برگرفته از مطالعات او در زمینه عیدی‌سازی‌‌های قاجار، اکسپرسیونیسم اروپا و تا حدودی متاثر از جنبش سقاخانه است.

نقاشی‌ها و چاپ‌های بانگیز را از نظر موضوعی به سه دسته تقسیم کرده‌اند؛ نخست آثار با موضوعات اساطیری و افسانه‌ای که بسیاری از آنها الهام گرفته از شاهنامه و اشعار نظامی گنجوی هستند. دسته دوم آثار برگرفته از موضوعات مذهبی و دسته سوم آثار مرتبط با زندگی مردم کوچه و بازار و اتفاقات روزمره هستند.

از دیگر آثار این هنرمند می‌توان به مجسمه‌های او اشاره کرد؛ پیکره سرامیکی «رئیس نامحسوس» یکی از چندین مجسمه‌های فیگوراتیو رضا بانگیز است که در حراج تهران به فروش رفته است. الهام از نقش‌مایه‌های سنتی، داستان‌های اساطیری و هنرهای بومی در این آثار نیز مانند دیگر آثار وی مشهود است. بانگیز خلق پیکره‌هایش را از دهه پنجاه آغاز کرده اما تقریبا تمامی این آثار از بین رفته‌اند.

این هنرمند طی سالها فعالیت هنری آثار خود را در نمایش‌های انفرادی و گروهی متعددی ارائه داده است. نمایش مجموعه‌ای از آثار وی در انجمن ایران و آمریکا در سال ۱۳۵۵ و نمایش انفرادی آثار سفالی رضا بانگیز در سال ۱۳۵۷ در گالری شیخ تهران برگزار شد. از دیگر نمایش‌های انفرادی آثار رضا بانگیز در سالهای اخیر می‌توان به نمایش «فرگشت» و «بانگیز به روایتی نو» اشاره کرد. بانگیز در آخرین نمایش خود از مجموعه نقاشی‌هایی با تکنیک روان‌نویس سفید روی زمینه مشکی رونمایی کرده که از لحاظ تکنیک با آثار پیشین او متفاوت است. با این وجود تمامی آثار این هنرمند طی تمامی سالهای فعالیتش را از منظر موضوع، فرم عناصر و استفاده از رنگ‌های محدود می‌توان در یک طیف قرار داد. بسیاری از نقاشی‌ها و چاپ‌های رضا بانگیز در حراجی‌های داخلی و خارجی به فروش رفته‌اند.